Foto zmiany

Losowy album

Zostań współautorem !

Napisz do nas


Nasze Statystyki Odwiedzin
Hasło - sprawdzam
stat4u

Wzmianki drukiem


1589
"Niewnadowa" tak brzmi jedna z najwcześniej odnotowanych nazw wioski, wzmianka znajduje się w spisie podatkowym z roku 1589 w którym to wykazano własność Jana z Pilczy. Dziwnie brzmiąca ta nazwa pośród innych okolicznych miejscowości. Niewnadowa, jakże podobnie brzmiąca do innej własności Jana z Pilczy, czy mamy coś wspólnego z miejscowością Nienadowa koło Dubiecka ?

1785
"Statystyka ludności pogórza przemyskiego" Najwcześniejsza, którą udało mi się odnaleźć, statystyka ludności, a w niej ujęta miejscowość Nienadówka. W tm roku Nienadówkę 1500 osób wyznania katolickiego i 11 wyznania mojżeszowego.

1786
"Będzie wesele"W dawnych czasach poddany pragnący zawrzeć związek małżeński musiał mieć zgodę swojego pana. Zachował się dokument tego rodzaju dotyczący Nienadówki. Oto jego treść: ATESTATUM - dozwalające przyjęcia małżeństwa Wacławowi Nowakowi z numeru 120 z Lepiankówną z numeru 10, obojga z Nienadówki, jeżeli mają lata do tego stanu przyzwoite i jeżeli zachodzą przeszkody do małżeństwa podług Jur Canonicum, daję to zaświadczenie. 10 luty 1786 w Trzebusce. Dokument ten jest dobrze opisany jednak chyba nie możliwy do zdobycia. Innym dokumentem, możliwym do zaprezentowania wydaje się "Pozwolenie na ślub
z roku 1780". Figuruje ono w wykazie rzeczy podarowanych przez syna Wojciecha Ożoga "Gazetnika" po jego śmierci, Towarzystwu Regionalnemu Ziemi Rzeszowskiej w roku 1936.

1854
"Czas" Krakowski dziennik 26 września 1854 roku podał wykaz pożyczek na zagospodarowanie dla gmin wiejskich. Nienadówka otrzymała 5140 florenów. Pisał o tej inicjatywie "Czas" w poprzednim numerze. Przytoczę tekst, bo to ciekawy okres dla takich miejscowości jak Nienadówka, której mieszkańcy stosunkowo nie dawnym czasie zostali uwłaszczeni na gruntach, które uprawiali.

"Czas" Kraków 24 sierpnia.

Wiadomo, jak wielką mają, odrazę włościanie nasi od wszystkiego co nie jest metalem, jak cechą główną ich charakteru jest niedowierzanie i podejrzliwość. Zważywszy także, iż włościanie nie dość dawno nabyli na własność posiadane grunta, aby sobie wynikające stąd przymioty, jako to: przez powiększone potrzeby większą pracowitość, a dalej i oszczędność mieli czas dostatecznie przyswoić; sądzimy, że wiadome już subskrypcje pożyczkowe gmin, w pobliżu miasta naszego ogólnie zadowolić powinny. W okręgu Mogilskim gminy subskrybowały przeciętnie między fl. 1200 a 1500. Jeżeli gminy bogatych prowincji jak Austrii, Czech, Morawy i Lombardii w tym stosunku podpisywać będą, subskrypcje gmin łatwo 100milionów wyniosą.Z tej strony uważana pożyczka stanie się zupełnie nowym zjawiskiem na polu ekonomicznym w Cesarstwie, a nawet zostać może w przyszłości w tym kierunku bardzo korzystnym czynnikiem, to jest bodźcem do oszczędności dla tej klasy ludności. Chłop bogaty u nas (a są tacy co po kilkanaście tysięcy i więcej prócz gruntu posiadają) trzyma zawsze pieniądze w gotowiźnie bez procentu i wymienia je starannie na srebro, a w obawie kradzieży i przy ogólnym niedo­wiarstwie, często zakopuje. Obrachować kapitały które tym sposobem leżą odłogiem i stracone są dla obiegu byłoby trudno, te jednak paręset milionów wynieść mogą. Zdaniem naszym nie tyle wyprowadzeniu zagranicę ile zamknięciu bez użytku w skrzyniach co dzień bogacących się włościan wysoką wartość srebra w Austrii przypisać należy. Jeżeli włościanie, jak się zdaje wezmą znaczny udział w pożyczce, a od kapitałów płaconych w banknotach zaczną zaraz pobierać procent w srebrze, czemu teraz mimo wszelkich tłumaczeń i obietnic dać wiary nie chcą; chciwość ich przełamie niewiarę, i nadal zamiast chować po skrzyniach, zaczną na procenta lub inaczej korzystnie oszczędności swoich używać. Co gdyby się udało, na dobro ogólne i znaczenie prowincji wpływ by wielki wywarło. Nie potrzebujemy nad tym przedmiotem szeroko się tutaj rozwodzić, dosyć wskazać na sąsiedni Szląsk Pruski, gdzie nie tylko na teatrze z "chłopem milionowym" spotkać się można. Majątki przymałych potrzebach i oszczędności, nader prędko rosną. Na tej drodze doszły do takiego znaczenia Belgia i Holandia, w jakim je widzimy. Przemiany takie krajowe wymagają wprawdzie czasu, lecz każde ziarno rzucone wymaga również czasu nim plon wyda. Takie ziarno przyszłości widzimy w udziale samych włościan w pożyczce, których do tego najusilniej skłaniać wypada. Nastręcza się tu mimowolnie pytanie czy liby się te kwoty podpisane przez gminy wiejskie nie dały z czasem użyć, jako zarodek do majątków gminnych? Byłoby to wielką korzyścią przy organizacji ostatecznej gmin. W wielu krajach potrzeba czuwania nad majątkami gminnymi wywołała organizacje. Gminy bez majątków nic nie znaczą. Lecz projekt ten jako odległy zostawiamy na później.

1855
"Skorowidz Królestwa Galicii" Dane zawarte w tym skorowidzu są z roku 1855, niestety liczba mieszkańców nie została uwzględniona, no cóż widocznie skrupulatność ówczesnych CK urzędników nie była aż taka jak w późniejszych latach, ale wiemy że w roku 1855 odległości były mierzone w milach a nie w kilometrach, to taka ciekawostka.


1856
"Czas" Krakowski dziennik 27 września 1856 roku podał wykaz rekrutów. Starostwa Powiatowego Sokołów, wśród nich odnajdujemy trzech mieszkańców Nienadówki: Andrzej Nowak nr.d. 328, Kazimierz Krzemień nr.d. 403 i Mateusz Kus nr.d. 178.

1864
"Gazeta Lwowska" szkoła ludowa w Nienadówce otrzymała dotację rządową w kwocie 100 ? Niestety waluta nie wymieniona.

16 XII 1866
"Nowy Projekt Ustawy" WYSOKI SEJMIE ! Na dwunastem posiedzeniu sejmowem dnia 16 Grudnia r. odbytem, złożony został do laski Marszałkowskiej rządowy projekt podziału terytoryalnego Galicyi i Lodomeryi, wraz z Wielkim Księstwem krakowskiem, w celu zaprowadzenia nowej organizacyi władz administracyjnych, z zaproszeniem aby Wysoki Sejm w myśl &. 19. ustępu 2. Statutu krajowego udzielił o tem swego zdania (...)
Pozwoliłem sobie zamieścić powyższy tekst w oryginalnej pisowni dla podkreślenia zmian językowych zaszłych w tak krótkim czasie. Wracając do tematu, nowa ustawa podziału administracyjnego, sprawiła, że od tego roku wieś Nienadówka znalazła się w powiecie kolbuszowskim, dotychczas Sokołowskim, który został zlikwidowany.

1868
"Skorowidz Królestwa Galicyi " Skorowidz z roku 1868, podana liczba mieszkańców wynosi 2088, ale jest to cyfra podana na podstawie spisu przeprowadzonego 1857 roku.

23 grudnia 1869
"Czas" Krakowski dziennik 23 grudnia 1869 roku.
- Sokołów 13grudnia

W ubiegłym miesiącu hr. Jan Zamoyski (syn) nabył rozległy majątek Sokołów, położony częścią w powiecie Rzeszowskim częścią w Kolbuszowskim. Od pół wieku przeszło dobra te przechodziły z rąk do rąk, a przytem długie lata zostawały w administracyi skarbowej, w skutek czego panował tam chaotyczny nieład. Ludność wiejska pozbawiona opieki tudzież pomocy w okolicznościach niepomyślnych, podupadła tak materyalnie jak moralnie a od zupełnego upadku podtrzymywały ją tylko słowa ewangielicznej prawdy głoszone w pięciu kościołach parafialnych do tychże dóbr należących.
Hr. Zamoyski jako nowonabywca przybył w dniu 11 b. m. do Sokołowa dla objęcia dóbr w posiadanie i staropolskim zwyczajem rozpoczął tę czynność z Bogiem. Nazajutrz wśród strzałów moździerzowych przybyła deputacya mieszczan, aby powitać nowego dziedzica. W krótkiej przemowie wyraziła życzenia pomyślności i radość, że dziedzicem i sąsiadem będą mieć rodaka, którego przodkowie słynęli cnotami, poświęceniem i ofiarami dla kraju, a to daje im rękojmię dobrobytu i zgody sąsiedzkiej.

Udano się konno aż do kościoła, a po drodze tłumy ludności wiejskiej witały jadących okrzykami. Burmistrz, Radni miasta tudzież wszystkie cechy rzemieślnicze z chorągwiami i światłem szli z orszakiem do kościoła, w progu którego miejscowy proboszcz w asystencyi powitał wchodzących przemową a przedewszystkiem dziedzica, i głównie zwrócił uwagę nabywcy na obowiązki, jakie go czekają.

Kościół pomimo swej obszerności zaledwie w części obecnych mógł pomieścić. Po nabożeństwie hr. Zamoyski podziękował zgromadzonym i upewnił, że zadaniom jego będzie starać się o polepszenie bytu, podźwigniecie oświaty od lat wielu zaniedbanej, a nade wszystko utrzymania, przykładnego stosunku sąsiedzkiego. Następnie mieszkańcy miasta jako też włościanie wsi okolicznych hojnie ugoszczeni zostali.

1871
"Wysoki Sejmie" Uchwałą powziętą na posiedzeniu z dnia 14 października 1871 roku. polecił Wysoki Sejm Wydziałowi krajowemu wypracowanie projektów, planów i kosztorysów trzynastu dróg w tejże uchwale wyszczególnionych i za krajowe uznać się mających. ..

To chyba początek kariery drogi którą dziś możemy dojechać z Nienadówki do Rzeszowa. Sejm we Lwowie w roku 1871 podjął kroki które zakończyły się budowa, budową drogi krajowej, o dalszych perypetiach tego projektu piszę w artykule pt. "Droga przecina wieś" polecam.

1872
"Skorowidz Królestwa Galicyi" Dane zawarte w tym skorowidzu są z roku 1870, liczba mieszkańców wynosi 2594.

1874
"Ludność Galicji" Opracowanie wydane we Lwowie przez Władysława Rapackiego umieszcza wieś Nienadówkę wśród wsi, o liczbie powyżej 2000 mieszkańców. Nienadówkę w roku 1874 zamieszkiwało 2594 mieszkańców.

luty 1880
"Miesięcznik galicyjski TOZ" W tym roku nauczyciel z Nienadówki Marcin Gdula został członkiem galicyjskiego Towarzystwa Ochrony Zwierząt - oddział Ropczyce.

18 VIII 1884
"WIENIEC": Lwów " Któż przypuszczałby, że Nienadowskie kółko rolnicze miało tak możnych protektorów. A jednak .... w nr. 18 "Wieńca" wydanym we Lwowie dnia 18 sierpnia 1884 r. czytamy:

Zarząd Kółka rolniczego w Nienadówce zasyła Jwnemu p. hr. Tyszkiewiczowi serdecznie ̶ Bóg zapłać” za dar w kwocie 10 zł r. na rzecz tego Kółka złożony.

1885
"Gazeta Lwowska" W czwartek 22 października roku 1885, pewno niewielu czytelników zwróciło uwagę na ten krótki komunikat i pewno wielką tragedię włościanina Jana Lepionki. Zaciągnięty i nie spłacony dług, komornik i licytacja, nic jak widać się nie zmieniło, pomimo upływu prawie 130 lat.

1886
W/g Słownika Geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1886 liczba osób zamieszkałych Nienadówkę wynosiła w tych latach 2451. 2594 Coś musiało się wydarzyć, że liczba mieszkańców Nienadówki zmalała na przestrzeni około 10 lat o 143 osoby. Jakaś zaraza lub może pierwsza fala emigracji ta za oceany i ta bliższa. Opisywaliśmy jak w roku 1872 grupa kolonistów z Nienadówki pod przywództwem Jana Ożoga (umiejący czytać i pisać), głównego realizatora zakupu ziemi i Wojciecha Kusa (niepiśmienny) spełniającego rolę kasjera, przeniosła się pod Tomaszów Lubelski, z czasem zakładając swoją Nową Wieś.
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego Zastanawia też tekst dotyczący potoku Nienadówka,ciekaw kiedy zostało przekopane bezpośrednie jego połączenie ze względów przeciw powodziowych, jak to nazwano w Słowniku z Trzebośnią koło mostu. Wcześniej skręcał nasz potok przed dzisiejszym Styrobudem, łączył się gdzieś za nim w polach z Trzebuśką pomiędzy mostem na Simsiówce a Trzebosią i wpadał do Trzebośni. Dla ciekawskich, zamieszczam linka, do źródła gdzie można sobie poszukać wiadomości podobnych na temat innych miejscowości, jak te o Nienadówce. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i (..)

1886
"Skorowidz Królestwa Galicyi" Dane z roku 1886. Należeliśmy do starostwa Kolbuszowa, a podlegaliśmy pod sąd powiatowy w Sokołowie Młp. W Sokołowie mieścił się również urząd pocztowy i telegraficzny. Liczba mieszkańców w/g spisu z 1880 roku wynosiła 2451. Podlegaliśmy pod Wojskową Komendę Uzupełnień Rzeszów 40, a naszym właścicielem tabularnym był hr. Jan Zamojski.



12 IX 1888
"Gazeta Narodowa"
ukazująca się we Lwowie, informowała o burzach, które wyrządziły duże straty w mieniu jak i w ludziach. Wśród opisanych, znalazła się "pastuszka" z Nienadówki, zginęła ona pasąc krowy, od uderzenia piorunem. Wiadomość o tym co wydarzyło się gdzieś na obrzeżach woj. lwowskiego, ukazuje się w gazecie, wychodzącej we Lwowie to nie lada gratka. 134 lata temu, mało który mieszkaniec Nienadówki miał okazję ją przeczytać, dziś dzięki nam mogą prawie wszyscy, a dzięki wnikliwości redakcyjnego kolegi Adama, udało się ustalić kim była i gdzie mieszkała "pastuszka z Nienadówki", rażona piorunem.

Tą pastuszką, rażoną piorunem, jak się okazało na podstawie wpisów z księgi urodzeń i zgonów parafii Nienadówka, była Katarzyna Chorzępa, urodzona 25 października 1865r., córka Józefa Chorzępy i Małgorzaty z domu Depka, którzy zamieszkiwali pod nr. domu 109.



Katarzyna Chorzępa w chwili śmierci miała lat 22, była panną, zginęła 12 sierpnia 1888r. W księdze zgonów jako przyczynę podano: fulmene iata (porażona piorunem).


Poniżej wypisy z ksiąg parafii Nienadówka.

Księga urodzeń - poz. 91.


Księga zgonów - poz. 35.

przyg. Bogusław Stępień
Adam Sawka


1889
Gazeta Lwowska C.k . Sąd powiatowy w Sokołowie zawiadamia niewiadomych z życia i miejsca Jana Pikora.....

08 01 1890
"Gazeta Lwowska" C.k . Sąd powiatowy w Sokołowie zawiadamia niewiadomych z życia i miejsca pobytu Łukasza i Jadwigę Nowińskich, że tut. sądową rezulucyą z dnia 3 lutego 1889 l. 7157 wpis prawa własności realności l. w, b. 518 w Nienadówce dotąd na imię Łukasza i Jadwigi Nowińskich zapisanej na rzecz Marcina Dumczaka dozwolony a kuratorem dla niewiadomych z życia i miejsca pobytu Łukasza i Jadwigi Nowińskich Michał Motyl z Nienadówki ustanowionym został.

Sokołów, 25 sierpnia 1899.



3 10 1890
"Wieniec - Pszczółka" Wielki pożar.
Tragedia, która wydarzyła się w Nienadówce Dolnej, została opisana przez jej mieszkańca Stanisława Ożoga w liście do redakcji Wieńca Polskiego. Stanisław Ożóg opisuje tragedię ludzi, ofiarność tych, którzy ruszyli z pomocą, ale i bierne zachowanie części sąsiadów. Obok na mapce możemy zobaczyć obszar, w którym to miało miejsce prawdopodobny to wydarzenie. Pożar ten wybuchł na szczęście w dzień popołudniową porą, kiedy to
zwierzęta i mieszkańcy byli poza gospodarstwami. W pożarze zginęło tylko jedno dziecko, strach pomyśleć, gdyby miało to miejsce nocną porą. List ukazał się w niedzielnym wydaniu dnia 19 października 1890 roku. Poniżej skan gazetki i tekst pisany dla wygodniejszego czytania. Polecam również artykuł poświęcony dziejom OSP Nienadówka

Pożar w Nienadówce.


Wielkie nieszczęście nawiedziło kilku gospodarzy w gminie Nienadówce. Dnia 3 b. m. o godzinie w pół do trzeciej po południu, w skutek nieostrożności wybuchł pożar u jednego z gospodarzy, a przy silnym wietrze jaki dął od zachodniej strony, w kilku minutach okropne płomienie objęły wszystkie budynki gospodarskie 8-mu Numerów przytykających pierzeją do sąsiedniej wsi Trzebosi, graniczącej z nami pastwiskiem gminnym i łąkami.
To też wielkie niebezpieczeństwo zagrażało też mieszkańcom owej wioski, gdyż silny wiatr roznosił zarzewie ponad krzaki i drzewa rzucając je na dachy domów. Tylko przez zmianę kierunku wiatru, i przez wczesną pomoc, przy łasce Boskiej zdołano powstrzymać okropny żywioł. Pożar był nagły i silny, obrona trudna, więc wszystko się spaliło, tylko bydło pozostało, które było w polu, nadto spaliło się jedno dziecko, które było zostawione w domu bez opieki.

- Pełnomocnik z wielkiego dworu Trzebośki, (Trzebuski) przysłał sikawki i beczki z wodą, i sam przybył konno na miejsce nieszczęść także gmina miasta Sokołów dostarczyła sikawek i beczek na wodę, oraz osęków i ludzi. Miło mi wspomnieć, jak wielu z mieszczan Sokołowskich - oraz i żydów - przybiegłszy przez dalekie pola, z całą ofiarnością tłumili energicznie pożar do późnej nocy. Także c. k. żandarmeria starała się o ile możności swoją komendą pomagać do ugaszenia ognia. Lud z bliskich wsi: Trzebosi i Medyni okazał się dość czynnym wśród ognia, tylko niestety ! Ze smutkiem naznaczyć wypada, że tylko współmieszkańcy gminy, dali dowód niepojętej obojętności, ku swym Braciom w nieszczęściu, bo chociaż wielu można było widzieć takich którzy z całym zapałem i poświęceniem od pierwszej chwili pracowali do późna nad gaszeniem ognia, to po większej części wielu można było widzieć i takich, którzy się tylko przypatrywali z bliska lub z daleka, kiwając głowami, a nie spieszyli na ratunek, zapominając o przysłowiu, które mówi: że, "co mnie dziś, tobie jutro stać się może". - Lecz od tego zachowaj nas Boże. Szkoda wynosi kilka tysięcy - z pogorzałych nikt nie był asekurowany.

Stanisław Ożóg.


1891
"Przewodnik "Kółek Rolniczych" Kółka Rolnicze, sklepiki chrześcijańskie, pewno były solą w oku synów Izraela. "Ciemny lud to kupi" już w tedy to powiedzonko jak widać przestawało obowiązywać. Tu akurat mamy z dość ostrym potraktowaniem przez sąd, żyda, któremu najwyraźniej nie podobała się działalność nienadowskiego kółka rolniczego i organizowanie się ludności wiejskiej.


Karczma owego żyda znajdowała się w Górnej Nienadówce przy skrzyżowaniu z drogą na Trzebuskę tzw. "karczmarka"

14 III 1897
"Kuryer Rzeszowski" Kocham czytać te stare gazety, ten język i styl, niby nie minęło tak dużo czasu, a zmiany jakie zaszły w słowie pisanym, tak bardzo odczuwalne. O czym donosi Kuryer.. pod koniec XIX wieku, ano, na parafię Nienadówka przybył nowy wikary, ksiądz Paweł Smoczeński.

24 X 1897
"Głos Rzeszowski" Jak donosił "Głos Rzeszowski" z dnia 24 października 1897 roku, proboszcz parafii, który dwa lata wcześniej (1895) przyczynił się do położenie kamienia węgielnego pod budowę nowego kościoła w Nienadówce, otrzymał godność "szambelana papieskiego"

1897
"Opętana przez czarta:" Gazeta "Kurjer Lwowski" z dnia 3 grudnia. Z Kolbuszowej nadesłano nam odpis urzędowego dokumentu, jaki wpłynął do tamtejszego starostwa. Opiewa On następująco : „K. k. 5. Landes - Gendarmerie- Commando. 23. Abtheilung zu Kolbuszowa. Posten nr. 1 zu Kolbuszowa. E.N. 869.
Do ck. starostwa powiatowego w Kolbuszowej. Sokołów. dnia 20. listopada 1897. W Nienadówce obok Sokołowa powiat Kolbuszowa, zauważał gospodarz Jędrzej Chorzempa od dwóch miesięcy, że ile razy on swoje krowy na pastwisku uwiąże, zawsze zostają przez kogoś puszczone, to samo zauważał w stajni, łańcuchy zostają razem z hakami powyciągane, a bydło powypuszczane.

1897
"Opętana w Nienadówce:" Gazeta "Głos Rzeszowski" z dnia 12 grudnia odnosi się do dość słynnych wydarzeń szeroko opisywanych w ówczesnej prasie, akurat "Głos" podszedł do tej sprawy dość sceptycznie. W kolejnym nr z datą 19 grudnia Głos informuje o zakończeniu tej sprawy. Obszerny artykuł na ten temat "Opętana Hanusia"

1897
"Skorowidz:" Kolejne podsumowanie urzędnicze tak ludzi jak i miejscowości, akurat stan osobowy ludzi pochodzi z roku 1890 i w Nienadówce wynosił 2671 dusz.



30 I 1898
"Gazeta Narodowa - Dodatek" Opętana z Nienadówki.
Do szpitala w Krakowie ma być dostawioną dla obserwacyi lekarskiej młoda dziewczyna, nielicząca jeszcze 14 lat, Anna Chorzempianka z Nienadówki pod Kolbuszową, w rzeszowskiem. Alarmujące brednie o dziewczynie tej rozeszły się w całej okolicy, a nawet znalazły wyraz w prasie, łaknącej sensacyjnych nowinek dla zaspokojenia niezdrowej ciekawości czytelników, żądnych zdarzeń rzekomo nadzwyczajnych. Opowiadano i jakoby stwierdzono, iż na dziewczynę tę zawsze tylko w nocy, nigdy w jasny dzień, coś rzuca rzepami a nadto że coś oblewa jej otoczenie jakąś mokrą cieczą. Badał sprawę żandarm i dostał po ciemku rzepą w głowę, toż samo miało się zdarzyć i księdzu, który egzorcyzmował dziewczynę. Wszystkie te objawy trafiały się tylko w chałupie Cherzempy, jej dziadka, po ciemku, a ustawały zupełnie, gdy dziewczynę z chaty tej zabrano. Z poważnego źródła o całem tem zdarzenia komunikują co następuje:
Dziewczyna nie ma jeszcze 14 lat, jest szczupła, niedokrewna, umysłowo trochę nad wiek rozwinięta, Na jednem oku ma na źrenicy jakąś plamę i na plecach plamkę białą tj. skórze w tem miejscu brak naturalnego barwnika. Jest ona prawdopodobnie histeryczką, może mediumistycznym okazem, z którego ktoś trzeci (w tym wypadku zięć starego Chorzempy) korzysta, aby starego s chałupy wykurzyć. W jednym wypadku przyłapał wójt niedorostka, który egzorcymującego księdza rzepą uderzył. Dostał za to od wójta cielesne upomnienie. Dyabeł, który tylko w ciemności dokazuje, który tylko chłopskie dowcipy (rzucać rzepą i kał przynosić) umie, nie zasługuje chyba na miano dyabła. Najważniejszem chyba jest fakt, że lekarz dr. Dempert przyłapał dziewczynę na oszustwie. Siedząc wraz z nią po ciemku, gdy został uderzony rzepą w głowę, wysunął latarkę i spostrzegł, że Chorzempianka ma podniesioną rękę. Powtóre, przy sposobności oblania żandarma i jego samego jakąś letnią cieczą, przekonał się i zbadał na pewne, co to była za ciecz. Dziewczyna wtenczas mówiła, że i na nią, to jest na jej głową też gorącą wodę ktoś wylał, ale głowa jej była zupełnie sucha. Był potem lekarz ten jeszcze dwie noce u Chorzempy, ale dyabeł w jego, obecności nawet po ciemku nie chciał się już popisywać swojemi figlami. Gdyby zdrowy rozsądek, a nie chęć zaspokojenia niskich instynktów tłumu powodował redakcyami niektórych dzienników, nie nadawałyby takim zdarzeniom cech jakiejś nadprzyrodzoności, nie opisywałaby bredni, lecz tylko prawdę w właściwem oświetleniu. Z pospolitego oszustwa uczyniono, ciemnotą jednych, złą wolą drugich, rzecz nadzwyczajną, a niesawodnie badania lekarzy potwierdzą, że dziewczyna jest namówioną do figlów, które spełniała. |

1899
"Rozwój Szkolnictwa Ludowego" W tym opracowaniu o rozwoju szkolnictwa w Galicji w latach 1848 - 1899, dowiadujemy się iż: Z okazji jubileuszu 50 lat panowania Cesarza Franciszka Józefa I, m.in szkolnictwo w Nienadówce zostało wsparte kwotą 100 zł.

1901
"Gazeta Lwowska" Mała wzmianka w ówczesnej prasie, ks. Bukała Ludwik, wikary z Łańcuta zostaje proboszczem w Nienadówce.

1904
"Skorowidz" Kolejny rok w którym urzędnicy podali stan osobowy ludności, z tym że sam spis odbył się w roku 1900, a liczba mieszkańców Nienadówki to 2831

1905
"Wieniec - Pszczółka" Piąty 30-letni czytelnik zgłosił się niedawno do Redakcji. Jest nim Wojciech Ożóg z Nienadówki. Weteranów ruchu ludowego zaprosimy w sierpniu na obchód 30-letniego jubileuszu do Bielska Białej. Czy Wojciech Ożóg "Gazetnik" pojechał do Bielska Białej ?

1906
"Gazeta Lwowska" Prestiż zawodu nauczyciela musiał być w tych czasach naprawdę wielki a taka nominacja wagą państwową, skoro taka gazeta zamieszczała tego typu powiadomienia. Gazeta Lwowska była czasopismem o zasięgu całego województwa lwowskiego, a ówczesne województwo było znacznie znacznie większe od dzisiejszego np. podkarpackiego.

1908
"Gazeta Lwowska" Napady i kradzieże, w Krakowie, Opawie i innych miastach, czyżbym trafił na pierwszą grupę przestępczą której czynnym uczestnikiem był jeden z mieszkańców Nienadówki. Stanisław Łepianka lat 44 gospodarz, w prawdzie to nazwisko jakby troszkę przekręcone i prawdopodobnie brzmieć powinno Lepianka, bo w tej formie występuje w Nienadówce. Cóż sprawa wydaje się być już przedawniona i możemy gościa uznać za pozytywnie zakręconego, w końcu o zwykłych
ludziach nikt w prasie nie pisał. Proces szajki włamywaczy w opracowaniu Lepianka - gangster z Nienadówki

26 I 1908
Wieniec - Pszczółka" Zbrodnia wskutek pijatyki

Przykry wypadek zdarzył się w naszej wsi, Nienadówce (pow. kolbuszowski), a powodem tego była wódka. Gdyż u nas niestety, jak może i poniektórych innych wsiach, karczma dla wielu mieszkańców jest świątnicą a Icek bożyszczem. I w dzień powszedni, ale osobliwie w niedzielę i święto, przed i po nabożeństwie, mnóstwo ludzi ciśnie się do karczmy, siedząc nieraz i do północy, a wójt z sekretarzem, przede wszystkim.
- O tych dwu ludzi był raz zakład o kilka szóstek a mianowicie dwaj inni mieszkańcy założyli się o to, czy tamci, t.j. wójt i pisarz, będą przez większą część roku codziennymi gośćmi w karczmie, czy też nie. No i ten który twierdził że tak, wygrał zakład, gdyż tamci w dzień każdy, a nawet wieczór wigilijny i Boże narodzenie w karczmie gościli.

Wracając do owego wypadku, tak to było: — Dnia 9 stycznia, Józef Lepionka, policjant gminny napijał się w karczmie wraz z żoną, córką i jeszcze jedną dziewczyną. Wraz z nimi siedzieli dwaj chłopcy, pewien gospodarz i dziewczyna. Obecny tamże gospodarz Jan Pietryga uczynił uwagę, iż nie przystoi, by dziewczęta w karczmie przesiadywały, pijąc, z czego wynikła sprzeczka a potem bójka, w której Lepionka policjant, gospodarz Buczak i pewien chłop tak poranili Pietrygę, że ten walczy ze śmiercią. Zjeżdżała z tego powodu komisja sądowo-lekarska.

Wspomniany Lepionka powinien by dawno być z urzędu usuniętym, jako człowiek sam upijający się oraz w swoim domu siejący niemoralność przez gorszące nocne muzyki i zabawy, które zakłócają spokój mieszkańcom. Wójt powinien ukrócić tę rozpustę.

Mazur



30 VIII 1908
Z Nienadówki pod Sokołowem.
Pewien doktor z Sokołowa wart, aby tu opisać jego sprawki. Otóż jeden gospodarz z naszej wsi, który ukrzywdził mocno swego zięcia, bo mu nie dotrzymał tego co Obiecał, spotkał raz tego zięcia, który wiózł materiał na sąsieki i chwyciwszy go za kark, nie dał mu złożyć materiału na obrane miejsce. Zięcia wzięła niecierpliwość i otrząsł się mocno, a ojciec upadł na koniec osi. Że zaś konie szły, byłoby tylne koło na niego wjechało, lecz zięć chwycił go w pół i wyciągnął z pod koła. Stary posłał zaraz po księdza, a potem po doktora do Sokołowa.
Ten przyjechawszy, obmacał mu bok i powiedział, że żebro w dwu miejscach złamane i odjechał, ale trzeciego dnia, na dwu furach zjeżdżają panowie, t. j. ten sam doktor z sędzią, wraz z pisarzem i jeszcze doktor z Rzeszowa, którego sobie tamten dobrał. No, i obaj doktorzy rewidują znów bok starego. Ten z Sokołowa prawi, iż żebro złamane, a ów z Rzeszowa, że nie, ale w końcu uradzili oba, że złamane. Sędzia spisał protokół, a gospodarz ów coś tam zaprzysięgał, ale co, to nikt nie wie; to tylko wiadome, iż żebra ma zdrowe, bo dobrze chodzi. Więc po cóż tyle kosztów i na kogo one przyjdą, kiedy są świadkowie rzetelnie potwierdzający, iż zięć teścia nie bił. Przyczyna jest jednak w tym, że doktor ów wie dobrze, iż stary ma pieniądze, więc się na nie łakomi. Bo że chciwy jest, to dowód w tym, że przyjechawszy do chorej kobiety, na co mu z drogą zeszło 1 1/2 godziny, zażądał od niej 32 kor., a od innej, z tejże wsi, aż 40 kor. choć mąż jej nie ma za co soli kupić i musiał się zapożyczyć, by zapłacić doktorowi, który, choć mu jeszcze daleko do 50 lat, ma już podobno uskładanych 40 tyś. koron, a z nędzarzy ciągnie.

Drugi fakt o tym doktorze taki był:
Córka pewnego gospodarza proceśnika pasła raz bydło, ale że w nocy zamiast spać, weseliła się, więc też potem zasnęła przy paszeniu. Jadąc tamtędy sąsiad. spostrzegł iż bydło w szkodzie, więc zbudził dziewczynę, a sam pojechał dalej. Wracając tamtędy, zobaczył, iż dziewczyna śpi ciągle, więc znalazłszy jakiś patyk wierzbowy, przybiegł do niej, ale nie uderzył jej, tylko trzepnął obok, krzycząc, a gdy jeszcze się nie zbudziła, szarpnął ją za ubranie: dopiero ta wstała i poszła za bydłem, a on wrócił do domu. Ojciec tej dziewczyny spotkał wnet potem gospodynię tego gruntu, przy którym dziewczyna spała i ta go pyta: - Czy wasza dziewczyna zdrowa, bo ją zbił kiedyś ów sąsiad ? — Więc ten proceśnik Ojciec, wróciwszy do domu, zaprzęga konie i jedzie po owego doktora do Sokołowa. Ten przyjeżdża i pisze raport i sąsiad dostaje w parę dni pozew. Na terminie każą mu płacić 14 kor. kary - chyba za jego dobrą wolę i przysługę, by bydło w szkodę nie szło, bo rzeczą jest pewną, że dziewczyny nie trącił.

Oj, te raporta chyba kiedyś gorzko zaciężą na sądzie Bożym, owemu doktorowi, teraz on o tym nie myśli ! Smutno to, iż ze strony ludzi uczonych tyle płynie obrazy Bożej i przykrości ludzkiej.

T. H.



1909
- Opis uroczystości z udziałem banderii z Nienadówki Wojciecha Ożoga "Gazetnika", który jak sam się podpisał, już od 33 lat był wtedy prenumeratorem tej gazetki.

"Wieniec - Pszczółka" Obchódy rocznicy Słowackiego w Sokołowie.
W dniu 22. sierpnia b. r. odbyła się w miasteczku Sokołowie piękna uroczystość setnej rocznicy urodzin poety Juliusza Słowackiego, a to staraniem młodzieży ze szkół wyższych i miejscowych osób inteligentnych. Myślałem, że ktoś zdolniejszym piórem niż moje, uroczystość tę dla gazetki naszej opisze, ale kiedy dotąd nikt tego nie uczynił, ja choć spóźniony nieco, jej opis przesyłam.
Gdy w dzień ten przybyłem do Sokołowa, zastałem już rzeszę ludzi tak miejscowych, jak z okolicy przybyłych, których piękny cel, dzień niedzielny i pogoda licznie zgromadziły. Budynek Urzędu gminnego, przed którym wszyscy oni stali, ubrany był ślicznie w zieleń i chorągiewki o barwach narodowych. Wkrótce też nadjechała banderia konna z kilkunastu chłopów z Nienadówki złożona, którą wprowadzono do miasta z muzyką oddziału Sokołów z Głogowa, także na obchód ten przybyłych. Po powitaniu ich, dano kilka strzałów z moździerzy. Po małej chwili cały pochód wyruszył do kościoła na nabożeństwo. Naprzód pod przewodnictwem p. Pieńczaka, kierownika szkoły w Nienadówce, ubranego w piękny starodawny strój polski, jechała w czwórki sformowana, nienadowska banderia, mając na sobie białe płótnianki i białe kapelusze, a chorągiewki przy boku. Konie były tak dobrane, że miło było popatrzeć. Dalej szła odświętnie ustrojona dziatwa szkolna pod okiem pp. nauczycieli, potem szeroka część publiczności, dalej drużyna sokoła z muzyką, grającą nasze piękne narodowe pieśni, na końcu reszta mieszkańców miasta i wsi.

Po nabożeństwie wyszedł na ambonę nowo wyświęcony ks. Krokowski, rodem z Sokołowa i wygłosił śliczne kazanie zastosowane do uroczystości. Wspomniał o cnocie poświęcenia się i miłości, jaką dla Ojczyzny mieli nasi przodkowie, przytoczył ustępy z niektórych utworów Słowackiego, dowodząc, jakim był on miłośnikiem narodu i jak pragnął » zjadaczów chleba w aniołów przerobić «.

- Przemowa tego kapłana wszystkich rozrzewniła i zbudowała; po czym wszyscy powrócili w tym samym porządku na rynek, gdzie teraz przy odsłoniętej pamiątkowej tablicy, p. Piękoś, dyrektor szkoły w Sokołowie, skreślił z mównicy cały życiorys naszego poety, wyliczył jego prace i utwory, datę śmierci i miejsce pochowania, dodając, iż prochy jego naród chciał sprowadzić z Francji, by je uczcić pogrzebem w grobowcach na Wawelu, czemu się sprzeciwił obecny biskup krakowski ks. Puzyna.

Następnie wyszedł na mównicę Walenty Piela, mieszczanin sokołowski i w wymownych słowach przedstawił zgromadzonym naszą niewolę, w której od lat 100 przeszło cierpimy i ucisk, jakiego zwłaszcza pod niektórymi rządami doznajemy. Wspomniawszy o Słowackim i innych ludziach zasłużonych, lud nasz kochających, podziękował w końcu komitetowi, który się zajął urządzeniem obchodu, dalej ks. Krokowskiemu za jego piękne kazanie, przy czym życzył mu, aby kiedyś zasiadł na krakowskiej stolicy biskupiej, a wtedy nie stawiłby oporu przyjęciu zwłok Słowackiego w groby zasłużonych, następnie dziękował banderii z Nienadówki i p. kierownikowi p. Pieńczakowi, który ją przywiódł, potem druhom Sokoła i wszystkim zebranym. Teraz znów nastąpił pochód z muzyką, a w końcu komitet zaprosił do domu p. Miedzichy, na skromny posiłek bandurzystów, po czym ci, siadłszy na konie, ślicznie się chorągiewkami pokłonili i przy dźwiękach muzyki, grającej marsza Dąbrowskiego, odjechali do domu. Wieczorem było jeszcze jakieś przedstawienie amatorskie, ale już na niem nie byłem.

Tyle opowiedziawszy, pozdrawiam Czcigodnego Wks. Redaktora i wszystkich Czytelników Wieńca - Pszczółki.

Wojciech Ożóg z Nienadówki
prenumerator od lat 33


1909
"Kompletny Skorowidz miejscowości w Galicji i Bukowinie" Wydanie z ciekawymi skrótami z 1909 roku, znajdujemy że: w Nienadówce gminie politycznej z przysiółkiem Poręby lub Ogierówka mieszkańców było - 2831, we wsi była szkoła dwuklasowa. Ciekawe oznaczenie - o. d. osobne domy. Zaznaczono jeden dom "Pod młynem" chodzi raczej o "Podmłynie" bo ta nazwa występowała we wcześniejszych mapach. Dla zainteresowanych innymi miejscowościami zostawiam linka: http://mbc.malopolska.pl


1909
"Oświata Ludowa Organ Krakowskiego Towarzystwa Oświaty Ludowej w swoim opracowaniu podaje m.in. spis czytelń, bibliotek i wypożyczalni za rok 1909. Obok tabelka odnosząca się do powiatu kolbuszowskiego. Dowiadujemy się z niego, że biblioteka w Nienadówce powstała w 1903 roku, a jej kierownikiem był Jakób Pieńczak. Mieszkańcy Nienadówki mogli wybierać ze 100 tytułów, które znajdowały się wówczas do ich dyspozycji.

31 VII 1913
"Przyjaciel Ludu: " Kiedy to piszę mamy rok 2013, materiał poniżej dotyczy więc tragedii sprzed równo stu lat, niestety nie jestem w stanie ani ja ani pewno nikt z Nienadówki powiedzieć coś więcej o tej sprawie, a może się mylę ? Nowaków w Nienadówce jest sporo, ale czy wszyscy sto lat temu ubezpieczali swoje włości ?

7 IX 1913
"Gazeta Lwowska" Cóż, jeżeli już jakaś gazeta zamieszcza anons o którymś z mieszkańcu Nienadówki jest to zazwyczaj właśnie taki komunikat. Zadłużenie u żyda i licytacja. Zastanawia mnie tylko że w większości tych licytowanych biedaków, dla sądu, miejsce ich pobytu jest nie znane. Czyżby saksy w Hameryce ?

1914
"Skorowidz Królestwa Galicyi " Mrówczą pracą wykazywali się urzędnicy galicyjscy, kolejny spis ludności wykazuje w roku 1910, w Nienadówce 2706 dusz.

1916
"Głos Rzeszowski" Kronika żałobna, a w niej powiadomienie o śmierć panny Olgi Maryi Pieńczakówny. Zapewne była to córka Jakóba Pieńczaka, założyciela nienadowskiej OSP w roku 1912 i kierownika szkoły w latach 1901-1922. Marya Olga Pieńczak zmarła 15 lipca 1915 roku przeżywszy lat 20. Jej grób przetrwał w dobrym stanie na parafialnym cmentarzu i choć brak na nim danych zmarłej, jest to pewna informacja. Groby parafian

1918
"Skorowidz Królestwa Galicyi " Skorowidz wszystkich miejscowości z przysiółkami w Królestwie Galicyi, Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwie Bukowińskim, wydanie V, Lwów 1918. Czysto administracyjne wiadomości o wsi Nienadówka, w tym ta najbardziej mnie interesująca, czyli 2706 mieszkańców.

1920
"Gazeta Lwowska" Właśnie, jak Gazeta Lwowska to przede wszystkim ogłoszenie o licytacji lub tym podobna sprawa, pewno wiąże się to z zasięgiem gazety, ciągle mam problem z przyjęciem do wiadomości że kiedyś Nienadówka leżała w województwie Lwowskim. Wracając do tematu, tym razem sąd powiatowy w Sokołowie zajął się niejakim Marcinem Kściukiem, a w zasadzie jego połową "realności" jak to kiedyś nazywano.

1921
"Piast" Nienadówka (pow. Kolbuszowa). Dnia 20 czerwca br. odbył się u nas liczny wiec, gdyż oprócz miejscowych - przybyli gospodarze z Trzebosi, z Trzebuski i Sokołowa. Sprawy polityczne i powiatowe gruntownie omówił J. Bielak. Uchwalono jednogłośnie wotum zaufania posłom P. S. L. Wyrażono podziękowanie za owocną prace premierowi Witosowi - żądanie zaprowadzenia wolnego handlu i zniesienia Rad powiatowych. Posłom ks. Okoniowi i Dąbalowi wyrażono wotum nieufności. - Uczestnik wiecu.

1922
"Piast" Nienadówka, w Kolbuszowskim. Dnia 11 grudnia odbył się u nas wiec, na który przybyli gospodarze z Nienadówki, Trzebosi, Trzebuski i Mazurów. Do prezydium weszli pp. Szczepan Nowak z Nienadówki i Wojciech Matuła z Trzebosi, jako przewodn., a Stanisław Motyl z Nienadówki i J. Suski z Mazurów, jako sekretarze. Sprawę polityki ludowej, polityki endecji i Stapińskiego referował p. J. Bielak. W dyskusji zabierali głos pp. Marcin Śliż, Szczepan Nowak, Nowińscy, Jakób Ożóg, Warzocha z Trzebuski, Bal z Mazurów. Wybrano delegatów na wiec, który się ma odbyć 3 stycznia w Kolbuszowej i założono gminną Radę ludową. Zebrani potępili bandycki napad młodego Stapińskiego na red. Kulpę, potępiono też robotę endecji, Stapińskiego, Dąbala i Okonia. - Obecny.

1923
"Piast" Nienadówka, w Kolbuszowskim. W styczniu przybył do nas poseł Jan Bielak. W Domu ludowym zebrało się mnóstwo ludzi z naszej i z okolicznych wsi. Poseł Bielak omówił szeroko położenie polityczne i gospodarcze państwa. Przemawiał także inwalida Ożóg. Uchwalono jednomyślnie wotum zaufania dla posła Bielaka i dla całego Klubu P.S. L. Wyrażono pogardę tym, którzy przez wysuwanie dzikich list wyborczych osłabili siłę chłopską i dopomogli do zwycięstwa wrogom. Po wiecu udzielał poseł Bielak porad w kancelarii gminnej. - J. Ożóg.
"Piast" Nienadówka, w Kolbuszowskim. Paskarstwo wśród sfer posiadających dochodzi do strasznych rozmiarów. W naszych stronach ludność jest biedna. Gospodarze udali się na wiosnę do pp. Nowaka oraz Jana i Bartłomieja Nowińskich z prośbą o pozwolenie na zbieranie ściółki w lasach pod bydło. Wymienieni zgodzili się na to, ale nie przyjęli pieniędzy, tylko zażądali odrobku w czasie żniw. Biedacy zgodzili się na to, nie przypuszczając podstępu. Wówczas za furę ściółki liczono przeciętnie 25.000 mkp. Wymienieni oszacowali sobie te furki, pobrane przez najbiedniejszych według ceny dzisiejszej i kazali odrabiać po 5 dni za jedną furkę ściółki. W ten sposób właściciele większych obszarów obrobili sobie żniwa za darmo, bo za listki i szpilki, za które musieli biedacy po 5 dni harować. Tego rodzaju postępowanie jest niesłychanie krzywdzące. Rząd powinien się w tę sprawę wdać i zakazać tej pańszczyzny. - St. Lewandowski.

1924
"Skorowidz miejscowości RP" To chyba pierwszy spis w państwie Polskim, po odzyskaniu nie podległości. Dane zawarte w tym skorowidzu są z 30 września 1921 roku. Nienadówka jawi się Nam jako miejscowość czysto polska, nawet tych 71 mieszkańców wyznania mojżeszowego podało narodowość polską.

28 IX 1924
"List z Ameryki" Ciekawostka - Nim zacząłem pisać o Smolakach znalazłem pewien list - "List z Ameryki". Był on zamieszczony 28 IX 1924 w Przyjacielu Ludu, popularnej gazeta w kręgach chłopskich nie tylko w Polsce, ale i na emigracji. List do redakcji napisany został w Chicago przez kogoś pochodzącego z Nienadówki. Ten ktoś pod artykułem został podpisany przez redaktorów jako "K. Cichostypoka". Śmiem twierdzić, że jest to ich pomyłka, a list ten w rzeczywistości napisała Katarzyna Cichostępska z d. Smolak

IV 1926
"Bestialskie morderstwo w Nienadówce" Wiadomość o dokonanym mordzie w niedzielny poranek 11 kwietnia musiała się odbić szerokim echem nie tylko w Nienadówce ale i w całej okolicy. Ziemia Rzeszowska relacjonowała to wydarzenie do końca. Działanie organów ścigania jak i ówczesnych sądów muszą budzić podziw, skoro ta sama "Ziemia Rzeszowska" w swoim wydaniu z dnia 16 kwietnia 26 roku donosi o tej sprawie po raz pierwszy, by w następnym tygodniu tj. 23 kwietnia poinformować o jej zakończeniu i wykonaniu kary, pierwszej kary śmierci przez powieszenie w całej ówczesnej II Rzeczpospolitej. Bestialskie morderstwo w Nienadówce.


1929
"Księga adresowa" Jeżeli potrzebna akuszerka to Marszałowa, jeżeli zakupy to u Janika... tak podaje księga adresowa z 1929 roku, możemy również przeczytać że mieszkańców w Nienadówce mieszkało 2500. Powiedział bym około 2500, bo ostatni spis był w 1924 roku.

11 IX 1930
"Gazeta Lwowska" Kołomyjski sąd wdraża postępowanie w sprawie zaginięcia w 1918 urodzonego w Nienadówce Jakóba Draba, powołanego w 1917 roku do wojska.

30 III 1930
"Katolik Codzienny" Pierwsza wzmianka o walce z alkoholizmem w Nienadówce. Tylko 6 mieszkańców na 700 głosujących broniło jedynego we wsi szynku. Głosowania miały chyba marny skutek, bo podobne odbywały się również w kolejnych latach, o czym możemy przeczytać w artykułach poniżej.

17 I 1932
"Przyjaciel Ludu" Przyjaciel Ludu, gazeta jednej z partii chłopskiej oddaje cześć mieszkańcom Nienadówki. Powód ? Otóż w 1932 roku w Nienadówce przeprowadzono plebiscyt w sprawie zlikwidowania bądź utrzymania we wsi szynków alkoholowych. I jaki wynik ? 708 głosów za likwidacją, nie padł żaden głos przeciwny.




31 I 1932
"Przewodnik Katolicki" Tygodnik Ilustrowany dla Rodzin Katolickich - 1932 R.38 nr5. Pismo przy okazji artykułu "Przepiliśmy 15 miljardów złotych (Z okazji Tygodnia Propagandy Trzeźwości 1-8 lutego), zamieszcza, krótką wzmiankę o wydarzeniu w Nienadówce, krótką, ale głośną, skoro to już druga gazeta o tym pisze. (patrz poz. wyżej):

Także i Nienadówka nie chce pić wódki.
Dnia 13 grudnia 1931 roku odbył się plebiscyt gminny w Nienadówce koło Sokołowa pod Rzeszowem (woj. lwowskie.) Uprawnionych do głosowania było 1263 osób, z czego zaś za "zakazem" sprzedaży napojów alkoholowych padło 708 głosów, 8 głosów unieważniono, zaś za sprzedażą nie głosował dosłownie nikt. Tak świetne zwycięstwo idei trzeźwości jest owocem pracy niestrudzonego kapłana - patrioty ks. dziekana L. Bukały i rozumnej miejscowej Rady Gminnej.




III 1932
"Młoda Polka" Pismo poświęcone polskiej młodzieży żeńskiej. Pismo musiało być prenumerowane i czytane w Nienadówce, w której działało Stowarzyszenia Młode Polki, które latem 1934roku przekształcone zostało w Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej. W roku 1932.03 R.13 Nr3 zamieszczono notatkę:

Nienadówka. Stowarzyszenie istnieje dopiero od kilku miesięcy, ale rozwija się dobrze, mimo trudności. Zebrania plenarne urządzają druhny co dwa tygodnie. Po zatem zbierają się trzy razy w tygodniu na próby spiewu i gimnastyki. Mile wspominają dwie piękne wieczornice w dzień Chrystusa Króla i w święto Stanisława Kostki



13 VIII 1932
"Kurier Poznański" Na jednej ze stron napotykamy wykaz ofiarodawców na budowę pomnika. Miał to być Pomnik Najświętszego Serca Pana Jezusa w Poznaniu, który świadczył o wdzięczności narodu za odzyskanie niepodległości. Ofiarodawcą 5 zł, z Nienadówki był jej ówczesny proboszcz ks. Ludwik Bukała. Pomnik był zwany również Pomnikiem Wdzięczności lub Pomnikiem Chrystusa Króla, miał kształt łuku triumfalny i został postawiony w 1932 roku na placu Mickiewicza w Poznaniu. Stał w miejscu zburzonego w 1919 roku pomnika Bismarcka. Pomnik wdzięczności przetrwał tam tylko 7 lat, zburzony został przez Niemców w 1939 roku. Dziś w tym w rejonie stoi Pomnik Poznańskiego Czerwca 1956.
"Pomnik Wdzięczności w Poznaniu przed zburzeniem"


18 XI 1932
"Ziemia Rzeszowska i jarosławska" Niezależny korespondent opisuje ówczesne władze sanacyjne widziane zapewne ze strony opozycji, ale wiele mówiące. Jedna partia, jedna władza i dyskredytacja wszystkich o innych poglądach. Mierny, bierny, ale wierny, można dziś powiedzieć. Kim był ów "kronikarz" w pleciony wątek nienadowskiej "kiełbasy wyborczej" jakim było obiecanie melioracji gruntów, może sugerować, że to ktoś z jej mieszkańców.

SAMODZIERŻAWIE w KOLBUSZOWSKIM

Od lat szeregu włada naszym powiatem starosta Dr Jan Pomiankowski. Władanie jego do r. 1930 było chwalebne, dopóki prądy dyktatorskie nie nadciągnęły z północy. W r. 1930 przeniesiono p. Pomiankowskiego do Tarnowa, od czego się jednak wyprosił, nie chcąc zwalczać swego dobrodzieja posła Witosa, który go na stolcu starościńskim w Dąbrowej k/Tarnowa posadził.

Zamiast do Tarnowa poszedł p. Pomiankowski do województwa w Krakowie. Kilka zaledwie tygodni zajmował biurko we województwie, bo gdy rozpisano wybory, p. Starosta wrócił na powrót do Kolbuszowej na przeprowadzenie wyborów.

Cieszyliśmy się gdy wrócił, ale rychło doznaliśmy rozczarowania, bo p. Pomiankowskiego boginki odmieniły. Ludzi z obozu, sanacji przeciwnego, zaczął przyciskać, karać grubymi grzywnami, byleby silną ręką niektórych przygnieść i ku spamiętaniu się przyprowadzić, albo przynajmniej buzię zawiązać. Skutek jego metod był wręcz przeciwny, bo zamiast powiat pod sztandarami sanacji skupić, wzbudził jedynie nienawiść do tego obozu. Powstała przy p. Pomiankowskim garstka ludzi zależnych i to karierowiczów, reszta odsunęła się od niego, tak, że jedynym dziś jego przyjacielem i powiernikiem jest adwokat Dr Pomeranz, (czy nie żyd?) a przed r. 1930 było zupełnie inaczej.

Przyjaciele starościńscy cieszą się za to łaską swego szefa, który ich obsypuje wszystkimi godnościami. Tak np. p. inspektor szkolny Tomanek spamiętać nie może godności jakie piastuje, bo i prezesurę na powiat BBWR. i w Strzelcu nie jest ostatnim szeregowcem i buławę regimentarską w TSL. zabrał p. Drowi Socalowi. Nawet Och. Straż pożarna nie uszła mocnej ręki p. starosty, bo i do niej wprowadził p. Pomiankowski komisarza w osobie fizyka p. Dra Stachury, usuwając z prezesury rejenta p. Tabeau. W słońcu łaski starościńskiej wygrzewają się oddani p. starosty i sanacji wójcia.

Tym podnosiło się przy zatwierdzaniu budżetów gminnych pobory o setki zł., a wójtom, którym p. starosta nie ufa, zniżało się z wynagrodzeń niewystarczających ma buty i ubranie.

Zdałaby się też jaka lustracja w Wydziale pow. P. Starosta pieniędzy należnych gminom z podatków od przeniesienia własności w sumie przeszło 20.000 zł. użył na cele wydziałowe, a gminy nie mogąc wywiązać się ze swych zobowiązań naraziły się na procesy sądowe i ponoszenie kosztów przegranych procesów (Nowa Wieś, Zarębki).

Gospodarowanie autem samorządowym wiele pozostawia do życzenia. Auto ma służyć do służbowych wyjazdów, a na Lustreisen jest w Kolbuszowej taksówka. Wyjazdy należałoby zapisywać i kontrolować, bo to grosz publiczny.

Sensacją dnia była skarga wniesiona przez stróża szkolnego z Majdanu o obrazę czci którego, p. Starosta nazwał złodziejem, a dla lepszego uwydatnienia kontrastów podmalował hańbiący wyraz na czerwono krwią psią. Sąd grodzki p. starostę uwolnił, bo świadkowie, jeden nie skupił należycie uwagi, drugi niedosłyszał.

Ostatnio wylazła jeszcze jedna sprawa. Przed wyborami obiecywał p. Pomiankowski gminie Nienadówka za oddane sanacji głosy, zdrenowanie całej gminy. Przybyli nawet z Warszawy inżynierowie, którzy robili zdjęcia. Tytułem zaliczki na koszta melioracyjne przedłożyli członkom gminy do podpisu weksel in blanco, który pod pisał imieniem spółki melioracyjnej ks. dziekan Bukała i 3 gospodarzy. Weksel ten wedle zapewnień p. starosty miała gmina spłacać coś przez 15 lat. Jak piorun z jasnego nieba spadła na żyrantów weksla skarga wekslowa o zapacanie coś około 11.000 zł. Interweniującego w tej sprawie ks. Bukałę, odesłał p. starosta do p. Dra Pomeranza, który ma na rozprawie bronić Nienadówki.

Zobaczymy. Kronikarz

16 X 1932
"Przyjaciel Ludu" Przyjaciel Ludu, gazeta jednej z partii chłopskiej. W dość prześmiewczy sposób ktoś "niezależny" opisuje kulisy powstania i upadku spółki wodnej (melioracja) i budynku spółdzielni mleczarskiej w Nienadówce.

Spółdzielczość piastowców w Nienadówce.

Ze smutkiem w duszy stwierdzam, że nieszczęśliwszej spółdzielczości nad tę, jaką w naszej gminie Nienadówce pow. kolbuszowskim spłodzili b. prezes pow. "Piasta" Marcin. Śliz i b. poseł Jan Bielak, pod patronatem pow. instr. rol. Ingrama, nie sposób byłoby znaleźć z pewnością w całej Polsce.

Powołana przez nich do życia w r. 1929 melioracja gruntów już w następnym roku została pozbawioną istnienia. Pozostawia po sobie nieutulony żal, około 20 osób, którym przypadnie pokryć koszta "pogrzebu" powyżej 10 tysięcy zł.

Spółdzielnia pod nazwą "Radiowej" zapadła w głęboki sen letargiczny, z którego, jak sądzę jej twórcy i najbliżsi przyjaciele, już się nie obudzi nigdy.

Mleczarnia spółdzielcza powstała w r. 1925. W okresie dobrej koniunktury dawała rękojmię szybkiej i długotrwałej żywotności ku zadowoleniu spółdzielców.

Niestety, ob. Śliz, widząc możliwość osiągnięcia przez nią szeroko pojętej sławy, postanowił jako naczelny kierownik już w następnym roku, nie mając ani grosza gotówki, zbudować dom własny spółdzielni, co też uczynił, uzyskując zezwolenie członków. W ten sposób naraził młodą jeszcze spółdzielnię na ogromny ciężar finansowy, przekraczający kilkakrotnie siły spółdzielni.

Cała możliwość pomyślnego rozwoju spółdzielni została za jednym nierozważnym posunięciem chorobliwej ambicji fatalnego spółdzielcy — sparaliżowana.

Za nadto wygórowane pensje i ekstra diety, popierane przez twórcę i jego krewnych kierowników, kasjerów i fijarzy, wyssały soki żywotne spółdzielni.

I oto 28 sierpnia br. w obecności lustr. Patronaty Sp. Mlecz. Lamersa po kilkugodzinnej agonii zakończyła swój żywot, pozostawiając jako następstwo nieobliczalnej i nieopartej na podstawach ideowych gospodarki, olbrzymi dług 18 tysięcy zł, a na pokrycie, budynek z inwentarzem łącznej wartości 8—9 tys. zł. Po zgonie zebrała się rodzina na naradę familijną.

Postanowiono zlikwidować pozostały spadek. Wybrano w tym celu komitet, zobowiązując go do sprzedaży budynku w przeciągu 1 mies.

Mimo jednak zachęcających ogłoszeń w pobliskim mieście, Sokołowie, nie znalazł się pożądany kupiec.

Wobec tego członkowie Mleczarni uradzili narzucić dom siłą gminie. Mając w swym gronie 17 radnych z wójtem, asesorami, ks. dziekanem, oraz głównym sprawcą nieszczęśliwego położenia Ślizem na czele, zapowiedzieli zebranie Rady gm. na dzień 1 września br. i tu powzięli uchwałę kupna przez gminę tego budynku z przeznaczeniem na szkołę.

Komitet dla zawarcia umowy kupna składa się z wójta, dwóch asesorów i jeszcze dwóch radnych. Rezultat śliczny na korzyść spółki: obiecali za dom 15 tysięcy zł, choć rzeczywista wartość nie powinna przekroczyć 7 tysięcy zł.

Kilku radnych, nie należących do spółki, zgłosiło w tej sprawie rekurs do Starostwa. Spodziewamy się, że Starostwo zakaże wykonania uchwały rady gm., jako godzącej w tak krytycznym czasie w sam puls życia gospodarczego wsi. Jest to pożądane przez cały ogół obywateli gminy tym bardziej, że budynek ten na szkołę się absolutnie nie na- daje, bo jest przystosowanym do wymogów mleczarni, a nie szkoły.

Nienadówka, 30. IX. 1932.
Niezależny.



2 XII 1932
"Gazeta Rzeszowska" Kradzież 5 par koni w Nienadówce. Obozujący w tamtych okolicach cyganie skradli z pastwiska 5 par koni, potem podzieliwszy się na dwie grupy rozjechali się w dwu przeciwnych kierunkach.



II 1933
"Młoda Polka": pismo poświęcone polskiej młodzieży żeńskiej. Pismo musiało być prenumerowane i czytane w Nienadówce, w której działało Stowarzyszenia Młode Polki, które latem 1934roku przekształcone zostało w Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej. W roku 1933.02 R.14 Nr2, zamieszczono notatkę:

Nienadówka. Mimo trudności rozwija się Stowarzyszenie dobrze, zwłaszcza w ostatnich miesiącach znać wzmożoną pracę i zapał. Druhny zaczynają same wygłaszać referaty, przygotowały kurs kroju, szycia i haftu, cieszą się na lekcje na skrzypcach i projektują mnóstwo uroczystości. Niedawno przystąpiło 5 nowych druhen do Stowarzyszenia.


W tym samym numerze redakcja zwraca się do mieszkanki Nienadówki:
Druh. Motylówna Nienadówka. Wierszyk jest bardzo ciekawy, ale do numeru gwiazdkowego, przyszedł niestety za późno. Wobec tego schowamy go do zbioru wierszy druhen, a może wydrukujemy na przyszłe Święta Bożego Narodzenia.

1935
"Ochrona Przyrody" Organ Państwowej Rady Ochrony Przyrody w tomie 15 opisuje m. in. nasze poczciwe boćki. Nienadówka musiała ich sporo liczyć, bo aż dwa razy jest przytaczana w opisie o zwyczajach z nimi związanymi.
- pierwszy dotyczy, walk lub sądów bocianich tzn. walk pomiędzy nimi, w naszych stronach uważano, że są powodowane tym, że boćki nie lubią zbyt blisko siebie budować gniazd.
- druga wzmianka dotyczy powodów zbierania się boćków w gromadę, u nas uważano, że jest to spowodowane ich niedługim odlotem do "ciepłych krajów"

16 X 1932
"Przyjaciel Ludu" Przyjaciel Ludu, gazeta jednej z partii chłopskiej. W dość prześmiewczy sposób ktoś "niezależny" opisuje kulisy powstania i upadku spółki wodnej (melioracja) i budynku spółdzielni mleczarskiej w Nienadówce.

Spółdzielczość piastowców w Nienadówce.

Ze smutkiem w duszy stwierdzam, że nieszczęśliwszej spółdzielczości nad tę, jaką w naszej gminie Nienadówce pow. kolbuszowskim spłodzili b. prezes pow. "Piasta" Marcin. Śliz i b. poseł Jan Bielak, pod patronatem pow. instr. rol. Ingrama, nie sposób byłoby znaleźć z pewnością w całej Polsce.

Powołana przez nich do życia w r. 1929 melioracja gruntów już w następnym roku została pozbawioną istnienia. Pozostawia po sobie nieutulony żal, około 20 osób, którym przypadnie pokryć koszta "pogrzebu" powyżej 10 tysięcy zł.

Spółdzielnia pod nazwą "Radiowej" zapadła w głęboki sen letargiczny, z którego, jak sądzę jej twórcy i najbliżsi przyjaciele, już się nie obudzi nigdy.

Mleczarnia spółdzielcza powstała w r. 1925. W okresie dobrej koniunktury dawała rękojmię szybkiej i długotrwałej żywotności ku zadowoleniu spółdzielców.

Niestety, ob. Śliz, widząc możliwość osiągnięcia przez nią szeroko pojętej sławy, postanowił jako naczelny kierownik już w następnym roku, nie mając ani grosza gotówki, zbudować dom własny spółdzielni, co też uczynił, uzyskując zezwolenie członków. W ten sposób naraził młodą jeszcze spółdzielnię na ogromny ciężar finansowy, przekraczający kilkakrotnie siły spółdzielni.

Cała możliwość pomyślnego rozwoju spółdzielni została za jednym nierozważnym posunięciem chorobliwej ambicji fatalnego spółdzielcy — sparaliżowana.

Za nadto wygórowane pensje i ekstra diety, popierane przez twórcę i jego krewnych kierowników, kasjerów i fijarzy, wyssały soki żywotne spółdzielni.

I oto 28 sierpnia br. w obecności lustr. Patronaty Sp. Mlecz. Lamersa po kilkugodzinnej agonii zakończyła swój żywot, pozostawiając jako następstwo nieobliczalnej i nieopartej na podstawach ideowych gospodarki, olbrzymi dług 18 tysięcy zł, a na pokrycie, budynek z inwentarzem łącznej wartości 8—9 tys. zł. Po zgonie zebrała się rodzina na naradę familijną.

Postanowiono zlikwidować pozostały spadek. Wybrano w tym celu komitet, zobowiązując go do sprzedaży budynku w przeciągu 1 mies.

Mimo jednak zachęcających ogłoszeń w pobliskim mieście, Sokołowie, nie znalazł się pożądany kupiec.

Wobec tego członkowie Mleczarni uradzili narzucić dom siłą gminie. Mając w swym gronie 17 radnych z wójtem, asesorami, ks. dziekanem, oraz głównym sprawcą nieszczęśliwego położenia Ślizem na czele, zapowiedzieli zebranie Rady gm. na dzień 1 września br. i tu powzięli uchwałę kupna przez gminę tego budynku z przeznaczeniem na szkołę.

Komitet dla zawarcia umowy kupna składa się z wójta, dwóch asesorów i jeszcze dwóch radnych. Rezultat śliczny na korzyść spółki: obiecali za dom 15 tysięcy zł, choć rzeczywista wartość nie powinna przekroczyć 7 tysięcy zł.

Kilku radnych, nie należących do spółki, zgłosiło w tej sprawie rekurs do Starostwa. Spodziewamy się, że Starostwo zakaże wykonania uchwały rady gm., jako godzącej w tak krytycznym czasie w sam puls życia gospodarczego wsi. Jest to pożądane przez cały ogół obywateli gminy tym bardziej, że budynek ten na szkołę się absolutnie nie na- daje, bo jest przystosowanym do wymogów mleczarni, a nie szkoły.

Nienadówka, 30. IX. 1932.
Niezależny.





1936
"Zew Rzeszowa" Zamieszczona lista darczyńców dla Muzeum Regionalnego Ziemi Rzeszowskiej. Wśród nich kilku ofiarodawców z Nienadówki.
  • Ożóg, syn "Gazetnika" - kopię tomu poezji M. Wolskiego zpoczątku XiX w. i akt pozwalający na ślub poddanych z r. 1786.
  • Śliż Marcin - figurę św. Antoniego z XVIII w.
  • Gromada Nienadówka - akt serwitutowy z r. 1863, oraz rekurs w tej sprawie "hr. Schlippenbach"
  • Ożóg Józef - pozwolenie na sprzedaż gruntu z r. 1801, oraz pamiątki po ks. Stojałowskim.




1937
"Zew Rzeszowa" Zjazd sąsiedzki kół Młodzieży Wiejskiej w Nienadówce. W Nienadówce w powiecie kolbuszowskim odbył się obecnie zjazd sąsiedzki Kół Młodzieży Wiejskiej Ziemi Sokołowskiej. W zjeździe wziął udział między innymi starosta powiatowy w Kolbuszowej mgr. Scherff oraz delegat zarządu wojewódzkiego Zw. Mł. Wsi ze Lwowa, Liebesbach. Zjazd zagaił prezes Ingram, po czym wywiązała się żywa dyskusja, w której omawiano stosunek młodzieży do spółdzielczości i do organizacji starszych, oraz omówiono potrzeby związane z przygotowaniem młodzieży wiejskiej do pracy zawodowej.

1938
"Widły Wisły i Sanu" Jerzy Zbigniew Ostrowski (ur. 9 stycznia 1897 w Chodlu, zm. 24 listopada 1942 w obozie koncentracyjnym Mauthausen - Gusen )
– powieściopisarz polski, wydał: Obok życia (1924), Sobieradek (1925), Sztandar na maszcie (1925), Chorągiew na dachu (1925), Żywa szkoła (1926), Ziemia Świętego Krzyża (o Brazylii, 1929), Myśli o wychowaniu (1924). Wydał nadto: Cathanara (1930), Kobuz (1931), powieści z życia brazylijskiego, Brazylia (Lwów, 1933), Polscy konkwistadorzy (1934), Historie przedhistoryczne (1938). Barwna postać z tego pana, miał też chyba bardzo ciekawy epizod z wiązany z Rzeszowszczyzną, w 1938 w publikacji "Widły Wisły i Sanu możemy przeczytać dużo ciekawych wiadomości związanych z tym regionem. Jest tam też wspomniany, Jan Ożóg, nieśmiały poeta z Nienadówki, nie wiem jakiego okresu dokładnie dotyczy akurat ten fragment, ale raczej na pewno dotyczy Jana Bolesława Ożoga.


wrzesień 1938
"Głos Narodu" na łamach kilku numerów krakowskiego dziennika ukazała się relacja z wielkich manewrów wojskowych. Na rok przed agresją hitlerowskich Niemiec na Polskę, zorganizowano manewry na skalę europejską. Zjawili się obserwatorzy z całej Europy i świata, nie zabrakło i przedstawicieli niemieckiego wermachtu. Terenem dla manewrów był C.O.P. (centralny okręg przemysłowy), opisywane wydarzenia rozgrywały się również w okolicy Nienadówki. Fragment relacji dziennikarskiej:
(..) Jedziemy leśną drogą i tu napotykamy „czerwonych”. "Operuje" zmotoryzowany pluton. Zakłada na drogach okolicznych miny przeciwczołgowe i gazuje drogi. Żaden czołg „niebieskich nie śmie tędy przejść ! A, jak spróbuje, to wyleci w powietrze. Mijamy wieś Stobierna i zbliżamy się ku miejscowości Nienadówka. Na szosie sznur aut. Attachees obcych państw są na miejscu. Dowództwo "czerwonych” udziela wyjaśnień. Zbliżamy się i słuchamy z zainteresowaniem wywodów znanych już nam dowódców. Słuchamy z satysfakcją ! Dowódcy mówią jasno i zdecydowanie. Zapoznają z sytuacją własną i zadaniem, które mają wykonać. Jasność wykładu doskonała, orientacja podbija nas. Ale nie tylko nas. Wywołuje podziw u attachees, którzy głośno wyrażają swoje uznanie. Dowiadujemy się, że dowództwo "czerwonych" zorganizowało. linię obronną: Stobierna - Nienadówka - Sokołów. Linia ta musi być utrzymana do godz. 12 w południe. Czołowe elementy wysunięte daleko przed linię obronną, mają opóźniać marsz "niebieskich". Główny atak spodziewany jest na odcinku Stobierna - Nienadówka. (..)

Część artykułu w którym jest mowa o Nienadówce, powyżej, polecam jednak opis całego, tego nie wątpliwie widowiskowego wydarzenia dla okolicznej ludności. Latem 1938 roku mówiło się już już o wojnie z Niemcami i o tym jak ich szybko pokonamy, takie manewry utwierdzały to przekonanie i uspokajały ludność. Rzeczywistość zweryfikowała po roku naszą siłę i przygotowanie. Cały reportaż i kilka zdjęć znajduje się na prowadzonym przeze mnie Fanpage - Wieści z Podkarpacia z przed lat wielu, w artykule "Wojna" w C. O. P.

1938
"Zew Rzeszowa" Rozwój sadownictwa w pow. kolbuszowskim. Do jednego z najbardziej zaniedbanych działów gospodarstwa wiejskiego w powiecie kolbuszowskim należało do niedawna sadownictwo. Dopiero w ostatnich dwu latach dzięki intensywnej pracy Wydziału Powiatowego w Kolbuszowej rozprowadzono w powiecie 27.006 drzewek owocowych, z których założono 430 sadów o powierzchni od 1/4 do 1 ha, na przestrzeni ogółem 170 ha. Najwięcej sadów założono w Dzikowcu, Krzątce, Kupnie, Wilczej Woli, Wólce Sokołowskiej, Nienadówce i Markowiźnie. Akcja ta spotkała się z należytym uznaniem włościaństwa, które obecnie chętnie zakłada sady i domaga się sprowadzenia do powiatu specjalnego instruktora sadownictwa.

1939
"... oj nima jak Lwów " Ilustrowany informator miasta Lwowa : ze spisem miejscowości województwa lwowskiego : na rok 1939 ..... szkoda tylko że nie podano np. liczby mieszkańców.

1943
"Kurier Kielecki Katyń" Okupacyjna gadzinówka, ogłasza listę katyńską na której można znaleźć por. Marcina Zdeba, jak się później okazuje urodzonego w Nienadówce.

30 X 1944
"Breda" Na cmentarzu w Bredzie pochowano żołnierza gen. Maczka, szeregowca Śliz Jakob z Nienadówki (pow. Kolbuszowa), który zginął w Bredzie 30.10.1944 roku.



10 VII 1947
"Dziennik Zachodni". 1000 zł dam, kto poda jakąkolwiek wiadomość o mojej żonie Katarzynie Czernickiej (z dzieckiem) z domu Skiba, zamieszkałej w Hołódowce, parafia Tuligłowy koło Komarna.

Wiadomości: Michał Czernicki, Kowal, Nienadówka, pow. Sokołów, koło Rzeszowa.

931g.

Kim była poszukująca się rodzina i jakie mogła mieć związki z Nienadówką? Imiona i Nazwisko nic nam nie mówią, możemy się domyślać, że Michał Czernicki był kowawalem, który w 1947 roku mieszkał w Nienadówce. Zwymienionych trzech miejscowości w ogłoszeniu, dziś odnajdujemy tylko Tuligłowy w pow. jarosławskim. Pozostałe dwie, Hołodówka i Komarno raczej przestały istnieć po 1945 roku. Wikipedia informuje, że podczas okupacji niemieckiej obie te miejscowości były częścią utworzonej przez niemców gminy wiejskiej Tuligłowy. Tereny te były objęte działaniami UPA, być może wtedy to Michał Czernicki trafił z falą uchodźców do Nienadówki przed prześladowaniami. Ciekawe jak potoczyły się dalsze losy Michała Czernickiego i jego rodziny?


10 IX 1947
Gazeta Robotnicza Z niemałym zdumieniem przeczytałem nazwę Nienadówka w tym dzienniku partyjnym PPS, ukazującym się na Śląsku. Powodem tego był niejaki Józef Beła urodzony w Nienadówce, a przynależący do groźnej "szajki bandyckiej", którą udało się z likwidować Milicji Obywatelskiej w Bielsku Białej.
Pomimo przeszukania sporej ilości innych numerów gazety nie udało się odnaleźć czegoś o samym procesie. "Banda" miała na swoim koncie kilkanaście groźnych napadów. Ciekawa sprawa, bo to nazwisko "Beła" jakoś nie obiło mi się o uszy w Nienadówce.

7 XII 1950
"Dziennik Zachodni" Nowymi sukcesami produkcyjnymi, umacniamy światowy obóz pokoju. Wśród wielu sukcesów wymienionych w depeszy z Warszawy możemy również przeczytać:
W województwie rzeszowskim szczególnie wyróżnili się chłopi gromady Nienadówka, którzy manifestacyjnie odstawili 15 ton zboża ponad plan do punktu skupu.


7 XII 1950
"Gazeta Krakowska" Depesza dnia, powtórzona wiadomość, co powyżej. Dziennikarze Gazety Krakowskiej prócz tego, że rolników, którzy odstawili podwójną ilość wyznaczonego zboża, wymienili z imienia i nazwiska, to jeszcze całe to "wspaniałe wydarzenie" opisali bardziej kwieciście, szkoda tylko, że zdjęć nie zamieszczono.
W województwie rzeszowskim szczególnie wyróżnili się chłopi gromady Nienadówka, którzy manifestacyjnie furmankami umajonymi w zieleń, z transparentami głoszącymi hasła walki o pokój, odstawili 15 ton zboża ponad plan do punktu skupu.

Chłopi Jan Rusznica i Marian Nędza odstawili podwójną ilość wyznaczonego zboża, oświadczając, że pragną w ten sposób przyśpieszyć realizację Planu 6-letniego i wzmóc siły obozu walczącego o trwały pokój.



10 II 1951
"Dziennik Związkowy" dziennik, gazeta ukazująca się w Chicago w języku polskim, poinformowała swoich czytelników o 45 leciu pożycia małżeńskiego państwa Biernat. Ja, od siebie dodałem kilka wyjaśnień i odnośników do miejsca zamieszkania, zawarcia małżeństwa p.p. Biernat. Myślę, że jest to ciekawy wątek, który może rozwinąć się w ciekawą, kolejną już, historię o "amerykańskim śnie". Jeżeli ktoś z państwa rozpozna w tej historii swoją rodzinę, zapraszam do kontaktu.

PP. Marcin i Tekla Biernat, zamieszkali pod numerem 1100 N. Paulina ul, w dniu 13 lutego, obchodzić będą 45-lecie szczęśliwego pożycia małżeńskiego. Pobrali się w kościele św. Jana Kantego w roku 1906. Pan Marcin Biernat urodził się w Polsce, wieś Nienadówka, pow. Kolbuszowa, a do U.S. przybył w roku 1902. Pani Tekla Biernat urodziła się we wsi Stobierna, pow. Rzeszów, a do Ameryki przybyła w r. 1903. Jubilaci dochowali się sześcioro dzieci - trzy córki - Helena, Zofia i Helena; 3ch synów - Józef, Wojciech i Piotr, oraz 5 wnucząt.
P. Biernat jest członkiem GR. 669 ZNP. (Zrzeszenie Nauczycieli Polskich w Ameryce) Jubilatom krewni i przyjaciele zasyłają serdeczne życzenia wszelkiej pomyślności, długich lat życia i dobrego zdrowia.


7 IV 1954
"Nowiny Rzeszowskie" Wzrasta dojrzałość organizacji partyjnych.
(..) Na zebraniu partyjnym w gromadzie Nienadówka gmina Sokołów powiat Kolbuszowa, został wykluczony z partii Jakub Cisek, który w okresie okupacji wysługiwał się Niemcom, postanowiono również rozpatrzeć wniosek o wykluczenie tow. Jakuba Prucnala, przeciw któremu wysunięto podobne zarzuty. Na tym zebraniu przyjęto jednego kandydata partii oraz jednego kandydata na członka. Bezpartyjni chłopi, kiedy dowiedzieli się, jakie sprawy będą omawiane na zebraniu, licznie zgromadzili się i przysłuchiwali się obradom. (..)
Czytając powyższe wiadomości przypomniał mi się materiał o p. Franciszku Chorzępie, którego fragment przywołam poniżej.

(..) Również szkolenia bojowe, jak też programu tajnego nauczania z zakresu szkoły średniej prowadzone były u Franciszka Chorzępy, gdzie mieścił się sklep spółdzielczy w Nienadówce Dolnej, co do pewnego czasu, ułatwiało kamuflowanie uprawianej faktycznie działalności. Działalność konspiracyjna była tam prowadzona do czasu zagrożenia "wsypą" O zaistniałym niebezpieczeństwie dowództwo placówki zostało poinformowane przez zakonspirowaną i współpracującą z AK tłumaczką ze sztabu niemieckiego mieszczącego się w ośrodku w Górnie. Nazywała sie Zuzanna Zarzycka, to ona przekazała sygnał, że dotychczasowy lokal konspiratorów przestał być bezpieczny. Dwaj donosiciele z Nienadówki przyszli do sztabu w Górnie donieść, że odbywają się tam zebrania, że przychodzi na nie około stu osób i że nocą wszystkich można wyłapać. (..)


13 VII 1954
"Nowiny Rzeszowskie" Chłopi z gminy Sokołów realizują podjęte zobowiązania - zbiorowo odstawiają żywiec.
- W Sokołowie czekano już na nadjeżdżających. Pierwsi poprzez ulice miasteczka przejechali chłopi z GÓRNA, jechali na 30 furmankach. Na czele z transparentem przyjechał sołtys. Niedługo potem nadciągnęli chłopi z TRZEBOSI, a za nimi najliczniej, bo 8O-cioma furmankami przyjechała NIENADÓWKA. Podobnej odstawy w Sokołowie jeszcze nie widziano - to chłopi realizują, swoje zobowiązania.

Kontyngent - obowiązkowe dostawy.



23 XII 1954
"Nowiny Rzeszowskie" W sprawie obowiązkowych dostaw żywca i mleka. Wywiad z Wojewódzkim Pełnomocnikiem Ministerstwa Skupu w Rzeszowie tow. Z. GWIAZDĄ
- Jak oceniacie dotychczasowy przebieg uzgadniania terminów dostaw żywca i mleka na 1955 rok?

Kułacko - spekulacyjny opór przy uzgadnianiu terminów ze strony niektórych nieuczciwych chłopów spowodował, że w wielu gromadach naszego województwa uzgadnianie terminów nie zostało jeszcze zakończone, bądź też te, terminy dostaw ustalone zostały przeważnie na III i IV kwartał. Do takich gromad należą np. gromada Przebórz, Bukowiec, Nienadówka, Trzeboś pow. Kolbuszowa, Wola Mielecka, Przykop pow. Mielec i inne.

Kontyngent - obowiązkowe dostawy.



2 XII 1959
"Nowiny Rzeszowskie" Największa gromada w powiecie kolbuszowskim otrzymała nową szkołę. Przed paru dniami w Nienadówce Górnej (pow. Kolbuszowa) odbyła się uroczystość oddania nowej szkoły. Nowa szkoła posiada 4 izby lekcyjne, mieszkanie dla kierownika szkoły, pomieszczenia na kancelarię, gabinet na pomoce naukowe i inne niezbędne urządzenia.
Budynek szkoły wzniesiony został kosztem państwa, przy wydatnej pomocy miejscowego społeczeństwa, które wpłaciło na ten cel 130 tys. zł. Przy okazji warto nadmienić, że Nienadówka jest największą gromadą w powiecie kolbuszowskim, położona na przestrzeni 9 km. Na ogólną liczbę 2.400 - mieszkańców tej gromady 374 dzieci uczęszcza do szkoły. Dzieci mieszkające w Nienadówce Górnej dotychczas do V, VI i VII klasy uczęszczały do szkoły w Nienadówce Środkowej. W uroczystości przekazania nowej szkoły uczestniczyli nie tylko miejscowi nauczyciele i uczniowie wraz z rodzicami, ale także przedstawiciele władz powiatowych i gromadzkich. Na uroczystość przybył I sekretarz KP PZPR w Kolbuszowej tow. Michał Hawro oraz przewodniczący Prez. GRN mgr. Henryk Książek.

Zespół Szkół Nr 2 im. Marii Konopnickiej


15 06 1966
Śmierć po kołami..."
15 czerwca 1966 roku, piękny słoneczny dzień, koniec roku szkolnego, wkrótce wyczekiwane wakacje. Nic nie zapowiadało strasznej tragedii, która wydarzyła się w tym dniu na drodze rozdzielającą wieś na część Górna i Dolną. Od Sokołowa z dużą prędkością zbliżała się do Nienadówki wojskowa ciężarówka "GAZ", zmierzała do Rzeszowa, za kierownicą siedział niedoświadczony kierowca. To była jego pierwsza samodzielna jazda po uzyskaniu uprawnień kierowcy, jazda, która zmieniła losy wielu ludziom na zawsze.

Halinka ze Stobiernej


21 VII 1971
"Nowiny rzeszowskie - Ludzie Dobrej Roboty" Spotykałem się z podobnymi "DO-RO" na śląsku w latach 80`tych ubiegłego stulecia, jak pokazuje poniższe zdjęcie zamieszczone w Nowinach Rzeszowskich z dnia. 29 lipca 1971 roku, ta trójka również załapała się na bohaterski front propagandy PRL. Hmmm... pana Ciska nie kojarzę, ale pamiętam wielki pożar kurników w górnej Nienadówce i raczej na pewno to był jego kurnik. Pani Zięba, tak tu skojarzenia są jakby większe, chodząc do szkoły, zastanawiałem się dlaczego u innych w ogródkach rosną różne ozdobne kwiaty i tym podobnie, a u tej pani kukurydza, ziemniaki, ale to tylko takie moje dziecinne skojarzenie. Pana Ożoga nie kojarzę, być może ze względu na ilość tych nazwisk występujących w Nienadówce, no chyba że do imienia Stach dodamy "Hanusin" wówczas to by chodziło o rolnika odznaczonego w Belwederze, Krzyżem Zasługi w 1983 roku.

Ludzie Dobrej Roboty


02 11 1972
"Nowiny rzeszowskie - Ojciec, matka i syn"
Ten tytuł przez długie lata elektryzował Rzeszowszczyznę, by zostać bohaterem tej rubryki trzeba było poważnie narozrabiać, zdarzało się to i mieszkańcom Nienadówki

28 VII 1972
"Nowiny rzeszowskie - Żniwny front" Jak to za komuny, walka trwała wszędzie, wieś walczyła w lipcu na żniwnym froncie, w DTV raporty o kolejnych tonach zboża, czasem tragiczne wołanie o brak sznurka do snopowiązałek. Nowiny Rzeszowskie również nie pozostawały w tyle a bohaterem... dwa łożyska do Vistuli , ale o tym poniżej. ...... Dla mnie żniwa kojarzyć się będą zawsze ze śpiewem skowronków i nie miłosiernymi upałami.

1974
"Nowiny rzeszowskie - Życiorys wpisany w XXX leci" Jest to na pewno jakaś forma propagandy ówczesnej władzy, ale też nikt nie może powiedzieć że jest to zafałszowany obraz, Nienadówka zmieniła swoje oblicze chyba najbardziej w latach 70` ubiegłego stulecia. Życiorys w pisany w XXX - lecie

Krzysztof Szeliga Nowiny, Nr 161 z 1974 r.




12 III 1983
"Gazeta Krakowska"Wywiad z Janem Bolesławem Ożogiem literatem wywodzącym się z Nienadówki. Wywiad zatytułowany: Interesuje mnie dramat istnienia, przeprowadził Zdzisław Otałęga.

- Fabuła większości Pana utworów rozgrywa się w środowisku konkretnej wsi. O silnych związkach z rodzinną Nienadówką świadczą pewne realia i szczegóły topograficzne, liczne motywy przypominające elementy Pana biografii oraz tak wyczuwalne, emocjonalne zaangażowanie narratora w opisywaną rzeczywistość. Także i w poezji elementy biografii przeplatają się z wizją poetycką. Zatem, czy zgodziłby się Pan z twierdzeniem Flauberta — „Pani Boyary to ja” ?

- Na pewno to co piszę ma w końcu charakter autobiograficzny. Ale nie dotyczy oczywiście wszystkich szczegółów, o których czytelnicy myślą, że zostały, punkt po punkcie, wzięte z życia. Znana jest dobrze metoda twórcza Żeromskiego; pisarz, który (jak wiadomo z jego wielotomowych dzienników) miał niesłychanie bujne, pełne doświadczeń życie osobiste, obdzielał niezliczone postacie swoich utworów powieściowych własnymi doświadczeniami i przeżyciami. Jednak z utworów tych czytelnik absolutnie nie pozna autobiografii pisarza. Sekret pisarza polega na tym, aby kreując bohaterów obdzielić ich takimi właściwościami psychiki, które nie wykraczają poza prawdę psychologiczną. Fikcja nie jest nigdy, w takiej sytuacji, fikcją, ponieważ każdy pisarz dokumentuje psychologię postaci własną psychologią.

- Sceny z własnego życia pełnią w Pana utworach Szczególną funkcję — są sposobem wypowiedzi własnego „ja”, służą też rekonstrukcji świata pozornie tylko rzeczywistego, otwierają możliwość zastosowania ogólnej refleksji. Jak w tym kontekście przedstawia się Pana urzeczenie tematyką ludową ?


- Miałem Wspaniałego dziadka ze strony matki. Kmieć wysoki, o długich włosach, niczym Piast, był na wpół poganinem i na wpół chrześcijaninem. Dziadek brał udział w procesjach kościelnych, nosząc nad celebrantem baldachim a jednocześnie, co rano, modlił się do Słońca. Nauczył mnie rzucać np. pogańskim zwyczajem gałązki jodłowe na groby samobójców w borze. Znał świetnie stare obrzędy ludowe i dramatyczne pieśni oraz baśnie. Z nich często korzystałem pisząc później swe utwory. Właściwie mogę powiedzieć, że dziadkowi zawdzięczam panteistyczny kult ziemi i zainteresowanie folklorem. Starej, zamarłej kultury było mi żal, z biegiem lat stawała mi się ona coraz bardziej bliska. W niej odczuwałem prawa egzystencjalne człowieka i natury. Ale ta świadomość przyszła dużo później.

- Wcześniej więc, we wsi Nienadówka, mieszka sobie chłopiec, który pasie bydło, pomaga w pracach polowych, w wolnych chwilach słucha opowieści dziadka, a także wspólnie z rówieśnikami wybiera trzmielom miód i chodzi nocami na jabłka. I nic nie zapowiada, że z tego małego urwisa wyrośnie kiedyś znany poeta...


- Kiedy się zastanawiam nad tym, jak to się stało, że zostałem poetą i dlaczego moja poezja jest taka, a nie inna, dochodzą do wniosku, że wszystko zaczęło się od organistówki. Ojciec był na robotach w Prusach (około 1890 r.), a potem w Stanach Zjednoczonych. Wrócił po paru latach z większą ilością książek niż dolarów. Przywiózł też dyplom ukończenia kursów muzycznych. W Nienadówce dostał posadę organisty i kupił fisharmonię. Przez okna organistówki, w której mieszkaliśmy, wpadała muzyka weselnych orszaków, natomiast gdy były, pogrzeby - żałobne hymny. Ojciec często też w domu grywał na fisharmonii. Muzyka otaczała więc nas ze wszystkich stron.

W 1930 roku ojca usunięto z posady organisty. Był ludowcem, więc miejscowi bogacze i sanacyjna
śmietanka, wójt i nauczyciel chcieli się go pozbyć. Trzeba pamiętać, że wówczas na wsi był straszny kryzys gospodarczy. Ja wtedy byłem już w szóstej klasie gimnazjalnej w Rzeszowie. Nie chciałem wrócić na wieś i zostać parobkiem, więc wybrałem drogę przez mękę. Zacząłem utrzymywać się wyłącznie z korepetycji.

- Zapewne w szkole najbardziej ze wszystkich przedmiotów lubił Pan język polski ?


- Nie tylko lubiłem przedmiot, ale i nauczyciela, który go wykładał. Moim polonistą był dr Stefan Przyboś — stryjeczny brat wybitnego poety, awangardysty Juliana Przybosia. Z lekcji tego znakomitego polonisty wyniosłem dużo wiedzy z zakresu warsztatu poetyckiego. Przy analizach literackich obowiązywała uczniów nie tylko znajomość treści ale przede wszystkim poetyckich środków ekspresji. Tomiki poezji Juliana Przybosia znałem już od piątej klasy gimnazjalnej. Poeta był mi szczególnie bliski, gdyż pochodził z Rzeszowa, a więc krajan !, do tego chłop z pochodzenia. Poza Przybosiem interesowała mnie twórczość wielu poetów Skamandra, oraz tych, którzy ogłaszali swoje utwory w takich czasopismach, jak: „Wiadomości Literackie”. „Tygodnik Ilustrowany” i „Tęcza”. Czasopisma te można było wypożyczyć w naszej szkolnej bibliotece.

- Pierwszy swój wiersz napisał Pan...


- W ósmej klasie. Wówczas nawarstwiło się tyle niespodziewanych kłopotów - śmierć brata, brutalne usunięcie rodziny z organistówki (mówiłem o tym wcześniej) oraz codzienny mój żywot obcujący nieustannie z nędzą i głodem — że musiało to wszystko gdzieś eksplodować. Siedziałem nad książką i zamiast ją czytać rozmyślałem o swoim życiu, a potem wziąłem kartkę papieru i zacząłem pisać. Tak powstał wiersz „Organistówka”, który mówi o utraconym na zawsze domu dzieciństwa, o utraconej arkadii. Ten i kilka innych wkrótce napisanych wierszy były drukowane w czołowej prasie literackiej.

- Uczył się Pan bardzo dobrze, gazety drukowały Pana wiersze i przepowiadano Panu karierę poetycką. Wszystko wskazywało na to, że teraz nastąpi szczęśliwy zwrot w Pana życiu...


- Tymczasem ukończyłem gimnazjum, a przed synami chłopskimi z maturą zamykano jakąkolwiek możliwość uzyskania pracy w mieście. Zdesperowany, nie widząc innych możliwości życiowych wybrałem się do seminarium duchownego w Przemyślu (studia były darmowe !) Jednak, prawie po trzech latach studiów, opuściłem seminarium i przyjechałem do Krakowa. Tu studiowałem polonistykę w UJ. I wtedy na dobre zacząłem pisać.

- Ale już jako alumn w seminarium debiutował Pan w 1935 roku w „Okolicy Poetów" wierszami: „Dzień św. Bartłomieja”, „Leżę w trawie”, „Z okna”. Wszystkie te wiersze włączone zostały potem do debiutanckiego tomiku „Wyjazd wnuka" (1937 r.). Prezentując te utwory, Stanisław Czernik (założyciel grupy Autentystów) pisał, że tworzy Pan wiersze o naturalnej oryginalności, że znamionują soczystą pierwotność, a przede wszystkim, że jest Pan prawdziwym poetą ziemi, świadomie już rozporządzającym treścią plebejską...


- Związałem się z Czernikiem, należałem do jego najbliższych współpracowników. Autentyzm był kierunkiem zrodzonym na gruncie rodzimym, bez wpływów obcych. Czernik kładł bardzo silny nacisk na problem głębokiego przeżycia wybranego tematu poetyckiego. Stąd, to czego się naprawdę osobiście nie przeżyło, nie miało prawa w poezji. Czernik dlatego tak skwapliwie przyjął mnie do swojej grupy, następnie lansował jako czołowego autentystę, ponieważ w mojej poezji widział wszystko to, co było zgodne z jego programem.

- Trudno się dziwić. Wczesna Pana poezja oparta była przecież bez reszty na motywach wiejskich, widzianych z perspektywy chłopskiego dziecka. Była to wieś sielska, widziana i przeżyta nie jako skupisko ludzi, lecz jedynie jako zbiór określonych cech pejzażu. Wystarczy wymienić tytuły: „Odjazd w pole”, „Zwózka owsa”, „Wiersz o koniu”. Można by powiedzieć, że wczesnymi Pana wierszami rządził porządek opisu, nie wizji. To co wizyjne było w nich ukryte w symbolicznym sensie obrazów.


- Pisałem, aby uciec w kraj szczęśliwy. Układałem rzeczywiście sielanki, które były dla mnie formą protestu, a ich fikcja ratunkiem przed szaleństwem. Natomiast symbolikę ukrytą w moich wielu poetyckich sformułowaniach w obrazowaniu i archetypicznej kolorystyce realiów, krytycy dostrzegli dopiero po wojnie.

- Z biegiem lat, wraz z nowymi tomikami, w Pana twórczości dochodzą do głosu nowe tendencje, znajdują swój wyraz nowe dążenia artystyczne. W arkuszu poetyckim „Prymicje” i trzecim tomiku „Ogień i makolagwa” (1939) zjawia się śmiertelne przeczucie wojny i jej skutków.


- Przeczuwana wojna wybuchła. Wówczas znalazłem się (już po ukończonych teraz studiach) znowu na wsi pomagając rodzinie w pracy na roli. Nie rzucałem pióra. Okres straszliwej okupacji dodatkowo wzmógł dramat w mojej poezji. Straszliwe przeżycia lat wojny (sam również włączyłem się do ruchu oporu), miesiące spędzone w partyzantce, krew i głód musiały wycisnąć piętno na mojej twórczości.

- Po okresie katastrofizmu przychodzi w Pana poezji większe nasilenie mitów i symboli. Założenie twórcze Czernika (zreferowanie rzeczowego opisu, ograniczenie fantazji twórczej i wpływu wyobraźni na powstające dzieło) po nabytym, nowym bagażu doświadczeń przestały Panu wystarczać. Odchodzi więc Pan od tak pojmowanego autentyzmu....


- W twórczości mojej rzeczywiście pojawiają się elementy baśniowe, wizje wyrwane jakby zea snów, poezja pełna jest symboli, które wynikają z tragicznych przeżyć i wyobrażeń o rzeczywistości. Teorię Czernika rozwinąłem i poszerzyłem. Napisałem kiedyś, że jeśli prawdą jest, że poetycki autentyzm służy przedstawianiu spraw człowieka zagrożonego dziś bardziej niż kiedykolwiek w swej egzystencji, człowieka który szuka możliwości ocalenia przed szaleństwem, sięgając do mitów pierwotnych i archetypów, najautentyczniejszych doświadczeń ludzkich - to nadal jestem autentystą.

Stąd przedstawiana przez Pana wieś nie jest wsią współczesną ani historyczną, tylko poetycką...


- Ma pan rację. W twórczości przedstawiam wieś poetycką, metaforyczną, będącą daleką wypadkową tamtych. W efekcie wieś jest tylko metaforą i tłem dla poruszanych przeze mnie spraw natury ogólnej, ponieważ pogrążam się coraz mocniej w problemach uniwersalnych. Interesuje mnie dramat istnienia, determinanty rozwoju ludzkiej osobowości, motywy działania człowieka, niezależnie od tego w jakim środowisku ten człowiek tkwi. Innymi słowy interesuje mnie człowiek żyjący z jednej strony życiem biologicznym, i drugiej zaś mający rozwiniętą świadomość, wolę, zdolność tworzenia. Zawsze też pasjonowała mnie psychoanaliza. Freud i jego uczniowie, szczególnie Adler i Jung, w których się rozczytuję, wywarli wpływ na moje odczucia, a w konsekwencji i na moją twórczość. Interesują mnie motywy ludzkiego postępowania, wszystko co niejasne, skomplikowane, ludzkie kompleksy i obsesje.

- Czy jednak nie uważa Pan, że Freud mógłby zabić w Panu instynkt twórczy, gdyby tak na zimno rzeczywiście próbował Pan stosować się w swojej twórczości do jego teorii ?


- Absolutnie nie. Np. surrealiści francuscy też na chłodno pisali wiersze, wiernie dostosowując je do ustalonego wcześniej programu poetyckiego. Freud jest autorem znanej tezy, że natura przeciwstawia się kulturze. Jest on za obroną instynktów, a więc natury w człowieku. Wychowanie i kultura spychają brutalnie naturalne instynkty w głębiny nieświadomości, w rezultacie czego powstają kompleksy. Przecież na przykład krytyka angielska udowodniła, że nawet Szekspirowski „Hamlet” jest rozbudowanym literacko odwiecznym kompleksem Edypa. W moich wierszach występuje ta opozycja: natura - kultura. Obok tego zaś zasygnalizowany tu i ówdzie w mojej twórczości kompleks Edypa. Jeszcze ważniejsze literacko są dla mnie odkrycia i teorie Junga, z jego tzw. podświadomością zbiorową, z jego archetypami i mitami.

- I tak następowała intelektualizacja Pana twórczości, a konwencja literacka - Jak trafnie określił to Leszek Żuliński.

- Coraz rozmyślniej i z coraz większym mistrzostwem była podporządkowywana intencjom refleksyjnym. Wracając do mitów, myślę, że przedewszystkim poetycka wrażliwość i intuicja pozwalają Panu najpełniej odczuć mit jako jedną z podstawowych potrzeb człowieka. Jako próbę odpowiedzi na wiele nurtujących go pytań. Jeśli uznamy tezę, że mit zmierza do wzajemnego powiązania człowieka z naturą, to w Pana prozie teza ta znajduje klasyczne wcielenie.


- Tak. Nawiązując poprzez warstwę i mitów i archetypów do teorii Jungą wyrażam w ten sposób tęsknotę za spokojem, ładem, szczęściem, tym samym akcentuję zwrot od cywilizacji technicznej do natury i ziemi. Zwrot ten jest przejawem naturalnych wrodzonych człowiekowi instynktów, którymi broni się przed katastrofami nękającymi ludzkość od początku jej istnienia. Dla mnie jako twórcy problemy te są najważniejsze.

- Dziękuję za rozmowę: ZDZISŁAW OTAŁĘGA


przyg. Bogusław Stępień



19 09 1983
"Nowiny rzeszowskie - Stach Hanusin"
Stanisław Ożóg
.... i nie tylko mnie, imię i nazwisko tego pana zbyt dużo by nie powiedziało, ale dodając "Hanusin" na pewno pozwoli skojarzyć wielu, tego rolnika odznaczonego w Belwederze, Krzyżem.

Ryszard Ważny Nowiny, 19.09. 1983 r.


2012
"Pleban kontra krokodyle"

Fotoradarowy pomiar prędkości na granicy Nienadówki nie służy poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego w centrum wioski, a tylko pobieraniu drogowego myta. Krokodyle kwestują pod kościołem czyli…

Fot. UMiG Sokołów Małopolski


przyg: Bogusław Stępień

Write a comment

Comments: 0

About | Privacy Policy | Sitemap
Copyright © Bogusław Stępień - 08/05/2013