Foto zmiany

Losowy album

Zostań współautorem !

Napisz do nas


Nasze Statystyki Odwiedzin
Hasło - sprawdzam
stat4u

Jan Nowiński ps. „Żbik”

Człowiek z tablicy
powiększ zdjęcie Jan Nowiński urodził się w 1919 roku i był synem Bartłomieja Nowińskiego.
Przed wybuchem II wojny światowej studiował na Politechnice Lwowskiej. Do Nienadówki powrócił w 1943 r. Zaangażowany się w działalność konspiracyjną AK, był jednym z tych, którzy prowadzili "Tajne Nauczanie" z zakresu szkoły średniej na terenie wsi. W nocy z 1 na 2 lipca 1944 r., aresztowany przez gestapo. Zginął w obozie Buchenwaldzie, o czym poniżej.


Nazwisko Jana Nowińskiego znajduje się na pamiątkowej tablicy na murze kościoła nienadowskiego poświęconej ofiarom II wojny światowej.

Poniżej trzy zdjęcia. Na pierwszym widoczny jest po prawej wraz ze swoją żoną Czesławą. Dwie pozostałe to fotografie z ich ślubu.

Ostatnia ofiara okupacji hitlerowskiej w Nienadówce

W Lipcu 1944 r. gestapo aresztowało w Nienadówce Jana Sebastiana Nowińskiego. Był on ostatnią ofiarą terroru okupanta w tej miejscowości. Dokładnie za trzy tygodnie pojawili się w Nienadówce Sowieci, przyszło wyzwolenie.

Jan Nowiński miał 20 lat, gdy wybuchła wojna. Studiował na Politechnice Lwowskiej. Powróciwszy do Nienadówki w 1943 r., podjął pracę w Urzędzie Wodno-Drogowym w Rzeszowie. Wkrótce wstąpił do Armii Krajowej. Ukończył kurs tajnej podchorążówki, uzyskując stopień kaprala podchorążego. Z uwagi na liczne wyjazdy służbowe w teren, przez pewien czas pełnił funkcję łącznika pomiędzy Komendą Inspektoratu AK „Rzemiosło” w Rzeszowie a kolbuszowskim Obwodem „Kefir".

Po przeszkoleniu wszedł w skład oddziału dywersyjno - bojowego, dowodzonego przez starszego kolegę Jana Buczaka, ps. "Kloc”. Jesienią 1943 r. Jan Nowiński zawarł związek małżeński z miejscową nauczycielką Czesławą Słowik. W tym też okresie był (wespół z Janem Bolesławem Ożogiem) wykładowcą kompletów gimnazjalnych tajnego nauczania w Nienadówce. Uczył przedmiotów ścisłych: matematyki, fizyki oraz języka niemieckiego. Do grona jego uczniów należeli min. Kazimierz i Jerzy Grotowscy (ten ostatni sławny dziś w świecie reżyser teatralny), którzy wraz z matką przebywali podczas okupacji na terenie Nienadówki.

W nocy z 1 na 2 lipca 1944 r., Jan Nowiński został aresztowany przez gestapo. Prawdopodobnie na jego ślad naprowadziły Niemców przechwycone w ostatnich tygodniach okupacji materiały konspiracyjne. Przewieziony do Rzeszowa, poddany został brutalnemu przesłuchaniu. Następnie skierowano go do obozu w Pustkowiu k. Dębicy. Stamtąd szlak jego obozowej tułaczki wiódł do Oświęcimia i dalej na Zachód do Sachsenhausen i Buchenwaldu. W tym obozie rozstrzelany został prawdopodobnie 20 marca 1945 r.1 Okoliczności tej egzekucji pozostają do dziś dnia nieznane. Wiadomo tylko, że w chwili śmierci Jan Nowiński miał zaledwie 26 lat...2

tekst: Edward Winiarski


Przypisy

1) Halina Dudzińska "Jan Nowiński"- podchorązy AK Ofiara Buchenwaldu.

/KurierSokołowski


2) Edward Winiarski "Ostatnia ofiara okupacji hitlerowskiej".

/ NOWINY nr. 51 z 13 marca 1997r.




Wspomnienie

Jan Nowiński

(1919-1945)


      Urodził się 15 kwietnia 1919 r. w Nienadówce, jako syn Bartłomieja i Agnieszki Ożóg. Uczęszczał do miejscowej szkoły powszechnej, po jej ukończeniu – do Gimnazjum w Rzeszowie. Maturę uzyskał w maju 1938 r., po czym wstąpił na Wydział Wodno-Drogowy Politechniki Lwowskiej. Wybuch II wojny światowej uniemożliwił mu kontynuowanie studiów. Powróciwszy do Nienadówki, w 1940 r. podjął pracę w Urzędzie Wodno-Drogowym w Rzeszowie, jako technik nadzoru utrzymania dróg i mostów w powiatach: rzeszowskim i kolbuszowskim.

      Wkrótce związał się z konspiracją, wstępując do AK. Ukończył kurs tajnej podchorążówki, uzyskując stopień podchorążego. Z uwagi na liczne wyjazdy służbowe w teren, przez pewien czas pełnił funkcję łącznika pomiędzy Komendą Inspektoratu AK „Rzemiosło” w Rzeszowie, a kolbuszowskim Obwodem „Kefir”. Po przeszkoleniu wszedł w skład oddziału dywersyjno-bojowego, dowodzonego przez starszego kolegę Jana Buczaka, ps. „Kloc”. Jesienią 1943 r. zawarł związek małżeński z miejscową nauczycielką Czesławą Słowik. W tym okresie był (wespół z Janem Bolesławem Ożogiem) wykładowcą kompletów gimnazjalnych tajnego nauczania w Nienadówce. Uczył przedmiotów ścisłych: matematyki i fizyki oraz języka niemieckiego.

      2 lipca 1944 r. został aresztowany przez gestapo. Był ostatnią ofiarą okupacji niemieckiej w Nienadówce. Niemal dokładnie za trzy tygodnie (25 lipca 1944 r.) przyszło wyzwolenie.

      Przewieziony do Rzeszowa, poddany został brutalnemu przesłuchaniu. Niemcy prawdopodobnie orientowali się w kwestii jego przynależności do konspiracji i kontynuowania pracy niepodległościowej. Z Rzeszowa przewieziono go do obozu w Pustkowie k.Dębicy. Stamtąd szlak jego obozowej tułaczki wiódł do Oświęcimia i dalej na zachód: Sachsenhausen i Buchenwaldu, nieopodal Weimaru, gdzie przybył 26 listopada 1944 r., otrzymując numer obozowy 98 999. W tym obozie rozstrzelany został prawdopodobnie 20 marca 1945 r. Zarówno powody i okoliczności aresztowania jak też przyczyna obozowej egzekucji pozostają do dziś dnia nieznane. Wiadomo tylko, że w chwili śmierci Jan Nowiński miał zaledwie 26 lat...

Edward Winiarski


NADWISŁOCZE Nr 1(6) I-III 2005 r.



About | Privacy Policy | Sitemap
Copyright © Bogusław Stępień - 08/05/2013